WOUTER BROCKEN  

 

Tot  Wouter Wouter Brocken is er weinig onzekerheid. Maar dan zijn er verschillen.

Ben Brinkman (vroeger: members.casema.nl/ben.brinkman, nu: Genealogie Brinkman Brokken: gw.geneanet.org/benbrinkman) heeft het als vader van Wouter Wouter Brock over Wouter Aert Brock, geboren ca. 1490, gehuwd met Marte Gosewinus van Uden. Ze hebben geen kinderen.  .

Bas den Brok (Website van Bas den Brok: Stamboom den Brok: http://www.denbrok.ch/genealogie/) meldt het volgende over Wouter Peter Brock: Overleden voor augustus 1521. Hij was getrouwd met Heylwich NN., die overleed na 3 januari 1525. Wouter had vier kinderen: Wouter Wouter, Jan Wouter, Elisabeth Wouter, gehuwd met Embrecht Laureys Lambertss en waarschijnlijk Peter Wouter Brocken, gehuwd met Marie Jan Aerts Langerbeens.

De volgende bronnen, die Bas ook vermeldt, zijn:

 

o 1510 mei 4 RAT Otw,R.214,18r-2: Jan ende Henrick zn w. Lauwreys Elens hen recht in een mud rogge erfpacht op St Andries apostel in den huyse ondergescreven te custene en te leveren uit een huyse en hoeve metten erff daaraan in par. Otw ter stede Berkel < erff Aert Doermans > gem. straat welke erfpacht Jan Doermans geloeft had te vergelden Aerden Doermans sijnen brueder en welke erfpacht Dirck z.w. Jan Dircks tegen Peter z.w. Wouter Brocken man van Marie zijn hvr d.w. Jan Aerts Langerbeens met cope en daarna Lauwreys Elens tegen Jan den ouden en Jan den jongen gebr. zn w. Dircks voors. en Embrechte Brabants man van Ariaene zijn hvr d.w. des voors. Dircks met overgeven sch.br. sBosch en Otw opgedragen Anthonise z.w. Lauwreys Elens hoeren broeder dat iiij-a may scab. Wout. Thomaes Wouterss ende Joest die Beer waarna Anthonis voors. dit mud rogge overgegeven Lambrecht z.w. Jans die Boechmeeker metten ouden brieven dat. xxiiij-a may scab. Wout. Thomaes Wouterss ende Goeyart die Leeu

 

o RAT 1511 mei 7 Otw,R.215,22r-2: Embrecht z.w. Dirck Bax een huys ende hoff met sijnen gronde en toebehoirten tot hem behorende bvvo ter stede in die Kerckstraet < erff Heyman Plattijnhouwer > erf Elsken vanden Scaepdijck ^erf Goelde Lanckpeters v gem. straat aankomst als Embrecht voors tegen Geryde z.w. Wouters die Molder en Geryt voors. tegen Marien d.w. Jan Aerts wede w. Peter Brocken met cope in sch.br. Otw opgedragen Michielen z.w. Henricks Roeyen dat. vij-a may scab. Peter Roempot ende Jan die Clerck Embrechtss waarna Michiel heeft geloeft Embrechte voors. 46 Rgld de helft op St Jans a.s. dandere helft opten Oesterwijckss Kermisdach daer naestvolgende

 

o RAT 1515 juni 15 Otw,R.219,31v-2: Jan van Rijswijck Lauwreys Boeyen Jan Wijtmans Marten Wilbortss Willem van Lairhoven Wouter Brocken Lucas Brocken Jan Verfhoeven Wouter Jan Poeynenborch Jan Janss van Haren en Willrem Witlocks hebben geloeft gesamenderhant op al hun goederen mr Jan Lombarts tbv convent godshuis van Tongerloev 121 mud rogs Bossche maat in de stad sBosch te leveren of met de maat van Otw bvvo te leveren dairt den provisor oft den rentmr gelieven zal op Lichtmis met 7 mud haver vande pachting van de thienden van Haren en Belveren ten thienderecht dat. xv a juny scab. Joest die Beer ende Jan Andries Lambrechtss

 

o RAT 1518 januari 20 (in festo Sebastiani martiris): Otw,R.222,2v-2: Willem z.w. Airts van Lairhoeven heeft geloeft Jan z.w. Wouter Brocken tbv Jan z.w. Jan Lauwreyss dat hij gelden zal denselven Jan jeep 11 1/2 L rogge op Lichtmis Otw maat uit stuk land hem toebehorende geheyten den Breemacker 10 L in par. Haren in die gemeyn acker < erf Jan van Laerhoven > erf Wouter Thomaess ^ gem. heerbaan v erf Willem Heynen losbaar met 28 Rgld 15 st ende dese erfpacht heeft Willem Jan voirs. gevest als erfgen. van w. heer Laureys Back voir voor zijn porcie van 15 L rogge erfpacht waarna Willem voors. heeft geloeft Oecken wede w. Claes van Wcht d.w. Willem Goeyartss ook tbv Jenneken d.w. Claes van Wcht vierdalff L rogge jeep uit voorn. onderpanden losbaar met 8 gelijke Rgld en 15 st ook als porcie of aangedeelt van de 15 L.

 

o RAT 1525 januari 3 Otw,R.228,51r-1: Embrecht z.w. Laureys Lambertss heeft geloeft Peter Henrick Goeyaerts jeec 8 st op Lichtmis uit al zijn goederen en uit kindsdeel als Embrecht als man van Elisabeth zijn hvr d.w. Wouter Brocken na de dood van Heylwich Brocken haar moeder aancomen en versterven zal losbaar met 8 Rgld.

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker

633. 1540 februari 12 sH,R.1332,111 Jan Peter Leyten vendt Goyaert Stevens van den Biesenrijt jeec 6 gld op Lichtmis uit

huys erf hof schuur aangelag 24 L par. Otw te Carchoven t Jan Thomas t straat v Jan Thomas t krn w. Laureyns Bloemkens

belast met 20 L rogge H.Geest van Otw 20 L rogge Joost van Eerssel 1 malder rogge klooster van Marienwater te Rosmalen 1 malder rogge Goyaert die Yeger en 20 t aan versch. personen gelost door Henrick Wouter Brocken en Gerit van Criecken 29-9-1656 bij quitantoie van Jan Peynenborch oud secretaris van Otw van den leste januari ll.

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker 761. 1543 oktober 12 sH,R.1339,7v

Goossen z. Anthonis Scheyvens Arnoldus z.w. Walteri Stijnen Leonardus z.w. Laureyntij Groys Wigardus z.w. Willem z. Pauli Rijsbroecx en Johannes z. van gen. w. Willem z. Pauli Rijsbroecx wnd bvvo vendt Ghijsbert Henricx jeec 24 gld op St Jacob apostel uit huis erf hof aangelag van gen. Goeswini par. Otw op de Cruysstraat t Peter van der Stegen t Andries Nulants v straat t Jan Schilders belast met 1 braspenning grondcijns en 1 mud rogge aan de zusters van Otw huis erf hof achterhuis hof aangelag 12 R van Aart Wouter Stijnen par. Otw t v Peter Boyens t Jan z. Aert Nulants t straat 1/3 in stuk hooiland van gen. Arnoldi in par. voorn. in Wippenhout t tafel H.Geest van Otw t erf krn w. Henrici Goessens mma v erfgen. w. Petri op de Locht

belast met 4 oude groten grondcijns en 1 malder rogge aan verschillende personen huis erf hof aangelag van Lenaert par. Otw bij het raadhuis t Peter z. Aert Bliecx t Vleeshuis [domo carnifice] v steenweg t Willem die Wijse belast met een grondcijns

huis erf achterhuis hof aangelag van Wygart par. Otw t Wouter Jan Gieliszoon t Henrick Brocken v erfgen. Lucas van Amerzoyen t plaats belast met 1 mud rogge tafel H.Geest van Tilburg huis erf hof achterhuis van Jan tpl. de Hofstadt t Jacob Henrick Emmen t erfgen. Joost Willems van den Dijck v water die Vloet t straat belast met 1 st en negenmanneken grondcijns capittel van Beeck 5 gld Servaes Scilders losbaar met 400 gld

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker

633. 1540 februari 12 sH,R.1332,111 Jan Peter Leyten vendt Goyaert Stevens van den Biesenrijt jeec 6 gld op Lichtmis uit

huys erf hof schuur aangelag 24 L par. Otw te Carchoven t Jan Thomas t straat v Jan Thomas t krn w. Laureyns Bloemkens

belast met 20 L rogge H.Geest van Otw 20 L rogge Joost van Eerssel 1 malder rogge klooster van Marienwater te Rosmalen 1 malder rogge Goyaert die Yeger en 20 t aan versch. personen gelost door Henrick Wouter Brocken en Gerit van Criecken 29-9-1656 bij quitantoie van Jan Peynenborch oud secretaris van Otw van den leste januari ll.

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker 761. 1543 oktober 12 sH,R.1339,7v

Goossen z. Anthonis Scheyvens Arnoldus z.w. Walteri Stijnen Leonardus z.w. Laureyntij Groys Wigardus z.w. Willem z. Pauli Rijsbroecx en Johannes z. van gen. w. Willem z. Pauli Rijsbroecx wnd bvvo vendt Ghijsbert Henricx jeec 24 gld op St Jacob apostel uit huis erf hof aangelag van gen. Goeswini par. Otw op de Cruysstraat t Peter van der Stegen t Andries Nulants v straat t Jan Schilders belast met 1 braspenning grondcijns en 1 mud rogge aan de zusters van Otw huis erf hof achterhuis hof aangelag 12 R van Aart Wouter Stijnen par. Otw t v Peter Boyens t Jan z. Aert Nulants t straat 1/3 in stuk hooiland van gen. Arnoldi in par. voorn. in Wippenhout t tafel H.Geest van Otw t erf krn w. Henrici Goessens mma v erfgen. w. Petri op de Locht

belast met 4 oude groten grondcijns en 1 malder rogge aan verschillende personen huis erf hof aangelag van Lenaert par. Otw bij het raadhuis t Peter z. Aert Bliecx t Vleeshuis [domo carnifice] v steenweg t Willem die Wijse belast met een grondcijns

huis erf achterhuis hof aangelag van Wygart par. Otw t Wouter Jan Gieliszoon t Henrick Brocken v erfgen. Lucas van Amerzoyen t plaats belast met 1 mud rogge tafel H.Geest van Tilburg huis erf hof achterhuis van Jan tpl. de Hofstadt t Jacob Henrick Emmen t erfgen. Joost Willems van den Dijck v water die Vloet t straat belast met 1 st en negenmanneken grondcijns capittel van Beeck 5 gld Servaes Scilders losbaar met 400 gld

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker

882. 1547 juli 19 sH,R.1346,343v

Cornelis en Balthazar en Clara krn w. Johannes z.w. Arnoldi van Zantbeek Hermanus z.w. Jacobi de Casteren man van Arnolda Henricus Willems man van Heylwigis drs w. Johannes van Zambeeck Petrus z.w, Nicolai de Ossendrecht mr Henricus de Bye alsook Cornelius voorn. en Godefridus z. Johannes vanden Steen momb. Guedeldis onm. d. Nicolai z.w. Petri de Ossendrecht bij w. Dorothea d.w. Johannes de Zantbeeck huis erf esthuyse een malder land par. Haaren in de Harensche ackeren t erf Petri z.w. Johannes Gerarts t Franci? Millinck petiam terre arabilis 9? L par. Haaren in de Harensche ackeren bij dat Heyligen Boomken t erf Pontonen? z.w. Johannes van Haren t erf Johannes Monix z.w. mgr Johannes junioris petiam terre arabilis 1 zester par. Haaren in de Rijdt etc. als Johannes z.w. Arnoldi de Zantbeeck tegen Godefridus z.w. Godef5ridi z.w. Petri Brabants kocht

supt Gerardo z.w. Gerardi vander Hoeven ook tbv andere krn Gerardi van der Hoeven bij w. Jutten d.w. Wolteri Brocken etc.

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker 923. 1548 mei 25 sH,R.1349,150v

Gerrit z.w. Gerit van der Hoeven wedn. Jutte d.w. Woltheri Brocken afstand van tocht. Wouter z. Gerardus van der Hoeven bij Jutte 1 malder rogge. Eymbert z.w. Johannes Poynenborch Johannes z. Walteri Brocken Adrianus z. voorn. Walteri Brocken Petrus z.w. Gerardi Jacops Adrianus z.w. Laurentius Vermeer en Arnoldus z.w. Lamberti Arnts inw. Haaren vendt Aleyde wede Willem z. Rutger Willems jeec 12 Kgld op St Jacob uit agro terre arabilis 4 L van gen. Embert in par. Haaren juxta plateam die Doerenstraat t erf Adriani Berkelmans t erf Johannes Arnts v erf Cornelij Poynenborch t gen. Doerenstraat prato terre fenalis 4 van gen. Johannes alsdaar te Belveren etc. petia terre fenalis 3 L van Adriani in par. voorn. tpl. die Hoel Aa t erf Georgy de Spaendonck t gem. aqua die Hool Aa v Andree z. Johannes vander Loo en krn w. Johannes de Larevenne t erf Nycolai Strick mma prato terre fenalis 2 duernatus in par. Bocxtel Cleyn Liempt etc. prato terre par. Haaren tpl. den Ruybosch etc. losbaar met 200 gld

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker 882. 1547 juli 19 sH,R.1346,343v

Cornelis en Balthazar en Clara krn w. Johannes z.w. Arnoldi van Zantbeek Hermanus z.w. Jacobi de Casteren man van Arnolda Henricus Willems man van Heylwigis drs w. Johannes van Zambeeck Petrus z.w, Nicolai de Ossendrecht mr Henricus de Bye alsook Cornelius voorn. en Godefridus z. Johannes vanden Steen momb. Guedeldis onm. d. Nicolai z.w. Petri de Ossendrecht bij w. Dorothea d.w. Johannes de Zantbeeck huis erf esthuyse een malder land par. Haaren in de Harensche ackeren t erf Petri z.w. Johannes Gerarts t Franci? Millinck petiam terre arabilis 9? L par. Haaren in de Harensche ackeren bij dat Heyligen Boomken t erf Pontonen? z.w. Johannes van Haren t erf Johannes Monix z.w. mgr Johannes junioris petiam terre arabilis 1 zester par. Haaren in de Rijdt etc. als Johannes z.w. Arnoldi de Zantbeeck tegen Godefridus z.w. Godef5ridi z.w. Petri Brabants kocht

supt Gerardo z.w. Gerardi vander Hoeven ook tbv andere krn Gerardi van der Hoeven bij w. Jutten d.w. Wolteri Brocken etc.

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker 885. 1547 juli sH,R.1346,348v Gerardus z.w. Gerardi van der Hoeven wedn. Jutte d.w. Wolteri Brocken 24 gld Haaren Gruenstrate etc.

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker 934. 1548 september 27 sH,R.1350,221 Gerrit z.w. Gerardi van der Hoeven wedn. Jutte d.w. Walteri Brocken afgang van tocht petia terre arabilis 2 in par. Haaren in de List t erf Adriaan en Willem gebr. zn Petri die Lepper en Walteri Cornelis t erf Cornelij Poynenborch v Emberti Poynenborch t erf w. Stephani Poynenborch supt Gerardo Waltero Cornelio gebr. zn Gerardi en w. Jutte en Johannes z. Petri Jans man van Marie d. Gerardus en w. Jutte waarna die dit stuk land vendt Johanni z.w. Johannes Witlocx tbv Petra zijn moeder wede w. Johannes Witlocx

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker 967. 1549 juni sH,R.1351,382v Gerard vander Hoeven wedn. Jutte d.w. Wolteri Brocken 6 gld huis Haaren Harencant

 

o Bosch Protocol 1525 - 1550 door Wim de Bakker 923. 1548 mei 25 sH,R.1349,150v Gerrit z.w. Gerit van der Hoeven wedn. Jutte d.w. Woltheri Brocken afstand van tocht. Wouter z. Gerardus van der Hoeven bij Jutte 1 malder rogge.

 

Hieruit kunnen we concluderen:

 

WOUTER PETER BROCKEN

Geboren ca. 1450, overleden voor 1521, gehuwd met Heylwich NN.

Kinderen: 1. Wouter Wouter

                      2. Jan Wouter

                      3. Elisabeth Wouter, gehuwd met Embrecht Laureys Lambertss

                      4. Lucas (waarschijnlijk)

                      5. Peter Wouter, gehuwd met Marie Jan Aerts Langerbeens. 

                      6. Jutta

                      7. Hendrick

 

Volgens Bas den Brok zou de vader van Wouter Peter Brock Peter Willems Brock zijn.

 

 

PETER WILLEMS BROCK

 

Bas den Brok stelt het volgende: Peter zou bij een onbekende vrouw vijf kinderen hebben: Jan, Wouter, Henrich, Antonis en Christijn. Op een ander deel van zijn website (bijgewerkt tot 27 dec. 2008) haalt hij de gegevens van L.F.W. Adriaenssen (Brabantse Leeuw 1999 jaarg 48-4, "Wouter Brock, begraven onder zijn hobby") aan: Peter Willem Brocken pacht in 1428 een tiende van Helvoirt. Hij is getrouwd met Lijsbeth Wouters van den Staeck. Ze hebben de volgende kinderen: Jan (gegoet te Enschot en getrouwd met Aleyt Jans van Vucht. Wouter (kerkmeester te Haren in 1499), Christijn, getrouwd met Goossen Goossens van Uden, Aert, Antonis, Hadewijch, getrouwd met Jan Laureijns Vaniis, Willem, Peter en Hendrick Peters.

Marcel Wissenburg zegt in Marcel Wissenburg-Genealogie (wissenburg.info/gen) dat Peter voor 1489 is overleden. Hij huwt ca 1450 Elisabeth Wouter van der Staeck (geboren voor 1430 en overleden voor 1489) en mogelijk ook Maria Jan Langerbeen (alias Maria Juet Raymakers naar haar moeders naam). Dit klopt niet omdat de Peter, gehuwd met Maria Jan Langerbeens als vader een Wouter heeft. Marcel noemt als kinderen: Jan gehuwd met Aleyt Jans van Vught, Wouter, Peter, Willem gehuwd met Henrica, Henric gehuwd met Lijsken Claes Scheeyven, Aert (geboren voor 1455 en overleden ca. 1503), Anthonys, Christina gehuwd met Gosen Gosens van Veen, Hadewich (overleden voor 1494) gehuwd met Jan Jan Laurens Toit Vannys.

Ben Brinkman beweert, dat Peter eerst met een onbekende vrouw vijf kinderen kreeg: Henrick, Jan, Goyart, Thomas en Arnoldus. Toen trouwde hij met Elisabeth Wouter van der Staeck en kreeg nog negen kinderen: Jan, Wouter, Henrich, Aert, Antonis, Christijn, Willem, Peter en Hadewych.

 

We vinden in het Oud rechterlijk Archief van Oisterwijk (195 fol 19 dd 2-7-1489 het volgende: 

"Jan Wouter Peter Willem Henric Aert Anthonys gebr. krn w. Peter Brocken Gosen z.[w.?] Gosens van Veen man van Kerstijnen sui uxoris Jan z.w. Jan Laur. Toit Vannys z. wedn. w. Hadewyghen sue uxoris drs w. Peter Brocken voors. voor henzelf envoor Jannen ende Peteren krn derzelver Jan z.w. Hadewyghen voors. met Henric z.w. Jan Laur. Toit Vannys als momboor en Henric? Peter Brocken als toesiender maken erfdeling na dood w. Peter Brocken hoer vader en van w. Elysabeth d.w. Wouter vande Staeck hore moeder. Aan Jan een stuck erfs tot weyen liggende 1 buender in par. Helvoert in die Ghesel < ^ erf Cornelis Berkelman > Henric Brocken voors. en Laur. Anchems v Claes Berkelmans; 1/3 van enen mud rogge dwelc den voors. krn vander doet w. Alyten vande Staeck hoere moeye aencomen; nog 3 pont payments van 12 lib. paym. diewelc Elysabeth Bouwens met sommige anderen schuldig zijn te gelden uit zekere onderpanden in de stat vanden Bosch aende Scaepmerct. Aan Wouter een stuk beemts 1 morghen . . dwelc jaerlycs rijt teghen Jan van Haren situs in par. de Vucht in loco die Cromvoertsche beempde in die Strijpt < erf Cleus vander Roent > sgoetshuse vander Cameren; een stuck lands 5 L in par. Helvoirt in loco die Ghesel < erf Willem Brocken > erf Cornelys Berkelman voert van bey anderen?; nog 1/3 vande voors. mud rogge en dat derdedeel van de voors. 12 ponden. Aan Henric een huse hof en erf so lant als weye soe beempde aen een liggende 16 L in par. Helvoert in loco dicto Ghesel ad loco dicto Holsbosch < erf heer Jan Bacs ridder > erf Adriaen Zebrechts Vleminc s. ^ comm. plateam v erf Adriaen Berkelman en Claeus sijn bruer; stuck lants geh. den Huysacker 9 1/2 L < erf Clrnelys Berkelman > erf Laur. Anchems ^ strate v erf Jan Brocken voors.; een stuck beempts geh. dat Harenbroeck 1/2 buender in par. predicta < erf Wouter van Haren > erf Kathelinen wede Embrecht van Kerkelhoven en zijn krn ^ Kerstinen Witlocs v erf Willem Brocken; 4 stuxkens erf in Helvoert int Oertbroeck; een stuck broecs sitis in par. de Vucht < erf Henric voors. > erf Willem Appels en Willem vande Culen ^ erf Laur. Boeyen v enen ghemeinen waterlaet; nog 1/6 van 2 mud rogge erfpacht die welc men wt de wintmolen van Ghestel ter stede geh. Heinsen?jaarlijks sculdig is; nog 5 pond bosch payment die welc men in de prochie van Beerlem?? jaarlijks schuldig is uit zekere onderpanden en tot zekere dagen na inhoud sch.br. - waaruit Henric zal gelden ons heer den hertog 4 st erfcijns ook 1/2 oude grote en den godshuyse van Tongherloe 1 pont en 13 st ? enJan Emmen 1 mud rogge erfpacht en de vroemissen van Helvoert 2 L rogge erfpacht en de Claren vanden Bosch 6 1/2 st. Hiertegen zal Aert voors. Hebben een stuk beempts 1/2 buender in par. Helvoert in loco dicto dat Oorbroeck < erf wede Wout Gosens > erf Henric? [20r] Willem van Heerde? ^ erf Claeus vande Lu... tot enen gem. waterlaet; een stuck beempts 1/2 merghen < erf wede Jan Berkelman en krn > erf Embrecht Witlox ^ v ... Jacop Loers; een stuk lants 6 L daar enen loep doer gheet in par. Haren < erf Goeyaert Elen en Peter Elens [doorgehaald Goeswyn van Veen] > comm. plateam ^erf Claeus Gomen? v erf Gosens van Veen c,s, ?; nog 1/3 van de voors. mud rogge erfpacht en dat vierendeel vande voors. 12 pont payments - waaruit Aert gelden zal den H.Geest van Haren 4 L rogge erfpacht en den capellaen van Haren 1 wilhelmus tuyn erfcijns. En hiertegen zal Peter voors. hebben 1/6 van de voors. 2 mud rogge erfpacht die men uit de wintmolen van Ghestel jaarlijks schuldig is te gelden nog de helft van 6 pont welke Elisabeth wede Jacop Beerwout jaarlijks schuldig is uit zekere onderpanden binnen de stad van den Bosch tot zekere dagen volgens sch.br.. Item hiertegen zal Willem voors. hebben houden en erfelic bezitten de helft van 6 ponden en een derde deel van 1 pont payments erfcijns welek Jan Wouter Luyen? in par. Beecke? schuildig is te gelden uit zekere onderpanden op zekere dagen volgens sch. br. nog 1/6 van de voors. 2 mud rogge uit de molen van Ghestel; aan Anthony voors. 1/6 van devoors. 2 mud rogge erfpacht uit de molen van Ghestel; en dat 1/4 vande voors. 12 ponden ten Bosch welke erfpacht en erfcijns voors. Anthonis Hiertegen zal Gosen voors. als man en momb. sijns wijfs hebben houden en erfelijk bezitten een huys en hof met toebehoren so lant als weye tsamen 14 L in par. Haren tpl. Ghesel < ^ erf Ghertruen van Lairhoen > erf Jan vanHaren en Claeus Gomen v gemeint op de Raem een stuk lants geh. dat Heyvelt 3 1/2 L < erf Claeus Gomen > erf Ghertruden van Laerhoven en Peter Eelens ^ Gheertruden voors. v erf Aert Brocken; een stuck lants geh. den Brekel acker 5 L < erf Aert Brocken voors. > erf Goeyaert Brocken ^ aquaductam; [20v] een stujck lants 2 l in par. voors. < erf heer Jan Back > ^ erf Peter Eelens v waterlaet; een stuck beempts gent. dat Helvoirts? broeck 1/2 merghen in par. Vucht twelc jaasrlijks rijt tegen Claeus vande Staeck < erf Jan Glavys > erf Jan Spierinc erfgen. ^ gem. loep v erf Jan Spierinc; 1/6 van voors 2 mud rogge uit de molen van Ghesel; nog de helft van 6 ponden payment die welc Elysabeth wede Jacop Beerwout jaarlijks schuldig is uit zekere onderpanden nog de helft van 3 mud rogge erfpacht welc Aert Ghijben tot Berckel schuldig is uit zekere onderpanden waaruit Gosen gelden zal Gherit vanden Broeck 2 1/2 mud 1 zester rogge erfpacht en Beernaert van Grande? 6 zester rogge erfpacht en de H.Geest van Haeren 4 L rogge erfpacht en 1/2 braspenning erfpacht uit? huys in de Wildert van ....; daaruit item hiertegen zullen Jan Jan Laureys z. voors. en zijn krn voors. te weten Jan tot zijn tocht en zijn krn ten erve 1/6 van de voors. 2 mud rogge erfpacht van de molen tot Ghesel en de helft van 6 ponden en het derde deel van 1 pont payments dwelc men in die par. van Schijndel jaarlijks geldende is en te gelden uit zekere onderpanden te weten erfpacht? en erfcijns? voors. den voors. Jan en zijn krn etc."

 

Aangezien Peter al in 1428 een tiende pacht en dus volwassen zal zijn, moet hij voor 1410 geboren zijn. Hij overleed voor 1489, gezien bovenstaande.

Concluderend kunnen we zeggen:

 

PETER WILLEM BROCK

Geboren ca. 1405 en overleden voor 1489. Gehuwd met met Elisabeth Wouter van de Staeck.

Kinderen: 1. Jan (gegoet te Enschot en getrouwd met Aleyt Jans van Vucht.

                     2. Wouter (kerkmeester te Haren in 1499)

                     3. Christijn, getrouwd met Goossen Goossens van Uden

                     4. Aert

                     5. Antonis

                     6. Hadewijch, getrouwd met Jan Laureijns Vaniis

                     7. Willem, gehuwd met Henrica NN.

                     8. Peter

                     9. Hendrick, gehuwd met Lijsken Claes Scheyven

 

De vader van Peter zou dan een Willem Brock moeten zijn. 

 

 

WILLEM PETERS BROCK

 

 

Peter Willems Brock is de zoon van Willem Peters Brock, die bij een onbekende vrouw drie kinderen had: Jacob, Peter en Claes.

Adriaenssen heeft het over Willem Brock Martens, die voor 1417 overleden zou zijn. De kinderen zijn dan Claes Willem, die sinds 1454 tijdpachter is van de hoeve Ten Halve te Helvoirt en gehuwd met Lijsbeth Claes Woutgers. En de eerder genoemde Peter en Jacob, die gezien is sinds 1439. Ben Brinkman noemt Willem Peter Brocken, die geboren is rond 1380 en de kinderen Claes, Peter, Jacob en mogelijk ook een Henrich . Bas den Brok haalt ook Adriaenssen aan. Helaas zijn er weinig bronnen. We gaan er dus voorlopig maar vanuit dat Willem Peter Brocken geboren is voor 1380 en drie kinderen had: Peter (geboren voor 1410), Claes en Jacob.

 

o BP 229. 06-03-1433 1203 / 164v-6 Johannes Willelmi van Geffen droeg over aan Willelmus Petri Brock een erfpacht van 1 mud rogge uit een erfpacht van 6 mud, welke pacht van 6 mud Johannes Petri Brock beloofd had aan de broers Johannes, Gerardus, Goeswinus en Willelmus, kinderen van wijlen Willelmus van Geffen, te leveren met kerstmis, te leveren in 's-Hertogenbosch zo lang Johannes Houtappel zvw Bertoldus Stempel leeft(?), en na diens overlijden op nagenoemde erfgoederen, gaande uit alle erfgoederen die waren van wijlen Bertoldus Stempel en Wolterus Brocke, gelegen onder Oisterwijk en Helvoirt ter plaatse Gesel, welke erfgoederen Johannes Broc in pacht verkregen had van voornoemde broers Johannes, Gerardus, Goeswinus en Willelmus. 164v-7. Henricus Johannis Glavyman man van Hadewigis Johannis Willelmi van Geffen deed afstand van deze erfpacht van 1 mud rogge.

 

o 95Bv-2. Willem Peter Brocken gaf uit aan Henrick Diderics Wolfs een stuk land genaamd het Vlasland, in Heukelom, naast Henric Diderics sWolfs en naast kvw Peter Brocken, strekkend aan Henric sBonten en aan de gemeint, voor een erfpacht van 3 lopen rogge aan wie men dat verschuldigd is, en thans voor een erfpacht van 10 lopen rogge, met lichtmis te leveren. Met drievoudige pacht op te geven. De andere erfgenamen van Henric Brocken zagen af van vernadering.

 

Willem Peter Brocken is rond 1400 gehuwd met Aleijdis NN.

 

o Hertogelijk Cijnsregister 1448: 128. aleydis relicam wilhelmo filius petri brocken pro wilhelmo predicto ex parte johannis filius petri brocken de hereditatis relictem et liberis henricus weyhazen 2 s. nov.

 

o RHC Tilburg, Oud Rechterlijk Archief Oisterwijk, inv.nr.147, microfiche 3-A8, f.55-1, aktenr. 309, ..-01-1431.

In januari 1431 schonk Ghevaert Henrics van der Voert aan zijn zwager Jan Hessels en zijn vrouw Janne, dv voornoemde Ghevart,

1. 11 lopen 11 roeden land met de timmeringen in Helvoirt aan de Gesel, naast Willem Brocken, naast de gemeint van Haaren, aan Willem Brocken en aan kvw Peter Brocken, belast met een erfpacht van 3 mud rogge, een erfcijns van laams van de gemeint van Haaren, een erfcijns van 4 penningen van de gemeint van Helvoirt en 1 roede dijk op de Helvoirtse dijk,

2. een stuk beemd op Leendonk in Helvoirt, naast het Biesbroek, naast kvw Peter Brocken en zijn vrouw Engelberen, aan Willem Brocken en aan Dirck Witlocs, belast met een erfcijns van 1ond ouds aan het godshuis van Tongerloo en 1apoen aan voornoemde godshuis en de hertogencijns.

f.55-2. Voornoemde Ghevaert beloofde aan zijn zwager Jan Hessels 100 gouden kronen, direct na zijn overlijden te beuren uit 1/3 uit van zijn hoeve(?).

 

BP 1175 f 183v 06 ±do 05-04-1369.

Willelmus Broc ev Aleijdis, Nijcholaus van Woensel ev Margareta, en Lambertus van der Hoeve ev Heijlwigis, dvw? Rijquinus dekker, droegenover aan Henricus van Meerlaer 6 pond groten geld die voornoemde Rijquinus beloofd had aan Henricus van den Laer tbv voornoemde Heilwigis, Margareta en Aleijdis; met (gerechtelijke) toewijzing.

 

121. 1491 september 21, ? 847.Sch.Otw,R.197,2v-1
Lijsbert Brocken wede w. Claus Brocken cum tutore en Jan Brock hoer soen hebben gheloeft als pincipael sculder ghesamenderhant op hen en op al hun goederen te betalen Dirck vander Stegen sinte Jacobs dach naestcomende een mud rogge met alsulcke penningen daer Dirck voers scepenen brieven aff hebbende is datum in die Mathie scab. Emb. en Anth. Buckincxs

 

243. 1452 januari 8 847.Sch.Otw,R.159,24v-01 Jan z.qd Henrics geh. die Brouwer als manne ernde momboir Adryanen sijns wijfs d. qd. Reyneers geh. die Moelner vander sedlver qd Reyneer die Moelner ende vut qd Aleyt doen si leefde sijnen wive d. qd. Wouter Aert Langerbeens soen tesamen gewonnen anderhalf mudde rogs jaerlics ende erfelijcs pachts totten voirs. Janne behorende ende welc die kynder qd Willem Brocken z. qd Peter Brocken te gelden plagen wilner Wouter Aert Langerbeens soen voirs. alle jaer erfelijc op onser Vrouwendach purificatione van ende vut • enen acker lants gelegen in de prochye van Helvoert ter stede geh. Ghesel [doorgehaald inter Kathel..]  ende welke erfpacht voirs. totten voirs. Janne Henric Brouwers z. als manne ende momboir Adrianen sijns wijfs voirs. erfelijc comen is myds eenre erfdeylinge tusschen sijn mede werfgenamen gedaen na doet Wouter Aert Langerbeens soen voirs. ut dixit ut dixit leg. et her. vendt Jacob Peter ende Claus gebroederen zonen qd Willem Brocken voirs. ende Janne z. qd Peter Daneels hoiren swager als manne ende momboir Mechtelden sijns wijfs d. qd Willem Brocken voirs. ab eisdem emptoris resignit eisdem etc. ende allen commer ende calangie in de voirs. erfpacht wesende van sinen wegen ende van wegen qd Wouter Aert Langerbeens soen voirs. ende allen sine? erfgenamen daer in af te doen denselven coperen

 

 

 

Willem lijkt in 1433 nog te leven.  Hij moet dan al op leeftijd zijn.

We concluderen: WILLEM PETER BROCK

Geboren ca. 1344 (geschat), overleden ca. 1433. Gehuwd ca. 1368 met Aleijdis.

Kinderen: 1. Peter Willem

                     2. Claes Willem, overleden voor 1488, gehuwd met Lijsbeth Willem Wautgers.

                     3. Jacop Willem

                     4. Mechtildis, gehuwd met Janne Peter Daneels.

 

Volgens Ben Brinkman, die zijn website heeft bijgewerkt tot begin 2015 zou Willem Peters Brock een zoon zijn van Peter Marten Brock, overleden voor 1428. Hij zou twee kinderen hebben gehad: Maarten en Willem. Op het websitegedeelte dat is bijgewerkt tot augustus 2008 gaat hij verder. Peter Marten was dan de zoon van Marten Peter Brocken, overleden voor 1421, getrouwd met Ermgard Willems van den Spranc met wie hij zeven kinderen kreeg: Engelbeerne, Henrick, Maarten, Peter, Willem, Jan, Geertruid. Marten was de zoon van Peter Brocken, die getrouwd was met Katerein en vijf kinderen kreeg: Marten, Peter, Godevaert, Henricus en Jan. Peter Brocken is dan de zoon van Wouter Broc, de stamvader, die drie kinderen had: Peter, Woltherus en Jan Woutersz. Hij was rond 1250 geboren. We zullen zien dat dit niet helemaal juist is.

 

Begin 2016 kwam mijn neef Bas tot de voorlopige stamvader van de Brokken: PETER BROC.

Hij zou overleden zijn voor 1380, kwam uit Haaren en hij zou uit een huwelijk met een onbekende vrouw negen kinderen hebben: Jan Peters Broc, Hendrick Peters Broc, Peter Peters Broc, Merten Peters Broc, Godert Peters Broc, Willem Peters Broc, Aert Peters Broc, Mechtelt Peters Broc en Elizabet Peters Broc. Bas geeft aan dat hij nog verder komt, maar daar nog geen zekerheid over heeft. Helaas ontbreken bij Bas en Ben de bronnen. Ik zal zelf op zoek moeten gaan.

Voor Bas is Willem Peter Brocken rechtstreeks een zoon van Peter Brocken. Hij slaat Peter Marten en Marten Peter over. De Peter Brocken van Ben Brinkman heeft wel dezelfde vijf kinderen als die van Bas den Brok. Alleen vermeld Bas er nog vier andere kinderen bij: Willem, Aert, Mechtelt en Elizabet. Deze kinderen vinden we bij Ben Brinkman terug bij de zoon Peter van Peter Brocken. Al met al erg verwarrend.

Op de website van Genealogie Marcel Wissenburg vind ik in zijn kwartierstaat Peter Brocken, geboren voor 1350 en gehuwd met Engelberna N. Hij had volgens Marcel acht kinderen: Engelberta, Henrick (getrouwd met Geertruida Jan Laureijns; kinderloos), Peter (senior), (die de kinderen Willem, Aert en Mechtelt kreeg), Godert (kinderen: Peter, Lambrecht, Aleijt, Elisabeth, Kateleijn, Engelberen, Hanne), Merten (kinderen: Gheertruut, Peter, Henrick, Jan). Peter (junior) (kinderen: Heijlwig x Claes van Dael; Engelberen x Aert van den Loe; Elisabeth x Petrus Aben; Geertrude x Jan die Groet; Katelijn x Willem Berkelmans; Aleijt x Peter Aelberts van Essche.), Elisabeth (getrouwd met Jan van den Kijnderen; kinderen: Peter, Jan, Heilwich) en Aleijt (getrouwd met Jan van den Eijke.

Misschien moet ik hier voor de volledigheid niet onvermeld laten, dat ik (eind 2022) een uitgebreide discussie per email heb gehad met een medegenealoog Jan van den Bergh over het lezen van de akten, die verband hielden met Peter Broc. Hij leest de akten zo, dat Peter Broc, die gehuwd was met Engelberen de volgende kinderen had: Peter Peter, Henric, Merten, Godert, Elisabeth, een onbekende dochter en Jan. Zoon Peter Peter had dan weer de kinderen: Willem, Aert, Mechteld, Peter Peter Peter en Aleijt. Ik begrijp deze visie wel, maar door verschillende tegenstrijdigheden, die ik nog bespreek,  geef ik toch de voorkeur aan mijn benadering.

 

 

 

PETER BROC

 

 

Gezien de verwarring moeten we de bronnen beter bekijken.

In het Oud Rechterlijk Archief van Oisterwijk vind ik het volgende:

(143 fol 107 no 823 dd 17-8-1421) Op 17-08-1421 maakten 1. kinderen van Peter Brocken, a. Willem, b. Aert, c. Mechtelt, 2. Godert Brocken, voor hem en voor a. zijn wettige kinderen, b. Engelberen, van haar een zoon, verwekt door Willem van den Gheijn, - Claus, onmondige zoon, 3. kinderen van Jan Vriesen, a. Wouter die Vrijese Jans Vriesen zoen, b. Engelberen, gehuwd met Jacob Godert Mathijs zoen, 4. kinderen van Merten Brocken, a. Gheertruut, gehuwd met Jan van den Amervoert, en deze tevens voor zijn zwagers b. Peter, c. Henrick, en d. Jan, 5. kinderen van Peter Brocken, a. Heijlwig, gehuwd met Claus van den Dael, b. Engelberen, gehuwd met Aert van den Loe, en deze tevens voor zijn zwager, echtgenoot van c. Elisabeth, gehuwd met Petrus Aben, d. Geertrude, gehuwd met Jan die Groet, e. Kathelijn, gehuwd met Willem Berkelman, 6. Peter Jans van der Kijnderen namens zijn moeder Elisabeth, enerzijds, en 7. Laureijns Jan Laureijns, 8. Peter Wouter Pigghen, 9. Herman Herman van den Ham, en zijn zoon Herman en diens zuster (?) Janne, verwekt bij Mechteld dochter van wijlen voornoemde Jan Laureijns,10. Cornelijs Willems Canters man van Margareta Thome Hessels zoen, tevens voor Wouter Thomaes Hessels zoen,11. Jan van den Leempoel voor de onmondige kinderen van Jan van den Eijcke verwekt bij Aleijt dochter van voornoemde Peter Brocken, een erfdeling van de nalatenschap van Henrick Peter Brocken en zijn vrouw Gheertruut. (…)

De originele tekst:

Willem ende Aert, gebroederen, ende Mechtelt, haer suster, wittige kijnder quandum Peter Brocken, Godert Brocken voer hem selven ende voer sijn wittige kijnder daer hij voer geloeft heeft, Willem vanden Gheijn voer Claus sijne soon noch onmondich die hij wittich gecregen had Engelberen dochter Godert Brocken voors daer hi voer gelooft heeft, Wouter geheijten die Vriese Jans Vriese soon ende Jacob Godert Mathijs zoon, zijne zwager als wittige man van Engelberen sijn wijfs dochter Jans Vriese voers, Jan geheijten van Amersvoert als wittige man end momboir Gheertruijt sijn wijfs dochter Merten Brock voer hem selven ende voer Peter, Henrick ende Jan, zijn zwagers, zonen Merten Brocken voers, … Claus geheijten vande Dael als wittige man ende momboir Heijlwige sijn wijfs dochter quandum Peter Brock, Aert geheijten vander Loe als man ende momboir Engelberen dochter quandum Peter Brocken, Peter mede namens Peter …Aben sine zwager als momboir Elisabetthe dochter quandum Peter Brocken, mede namens Jan die Groet als momboir Geertruden dochter quandum Peter Brocken Willem geheijten Berkelmans als momboir Katheline quandum Peter Brocken, Peter quandum Jans vander Kijnderen inden name ende van wege Elisabetthe  sine matris daer hij volcome macht af hadde eenerzijde. 

Dan volgen enkele namen:   

Laureijns Jan Laureijns, Peter Wouter Pigghen, Herman Herman van den Ham, en zijn zoon Herman en diens zuster (?) Janne, verwekt bij Mechteld dochter van wijlen voornoemde Jan Laureijns,Cornelijs Willems Canters man van Margareta Thome Hessels zoen, tevens voor Wouter Thomaes Hessels zoen Jan geheijten van den Leempoel voer die onmondige kijnderen Jans van Eijck die hij gecregen had bij Aleijt dochter des voers Peter Brocken hebben onder hen een erfdeilinge gedaen van de goederen aen hen bestorven van Henrick Brocken ende Geertruijt sijn wijf

 

Hier gaat het om de erfenis van een zoon van Peter Brocken, namelijk Henrick, die dus voor 1421 is overleden.

Als directe kinderen van Peter worden genoemd (omdat zij dan nog in leven zijn): Willem, Aert en Mechtelt.  Overleden zijn dan  Godert (?), Merten, Peter en  Elisabeth.

De kinderen van Jan Vriese worden genoemd. Jan Vriesen is dus ook met een dochter van Peter Brocken getrouwd. Dan wordt nog Aleijt, genoemd als dochter van Peter Brocken. Hier is de vraag van welke Peter. 

 

In akte 143 fol 107 no 823 dd 17-8-1421 worden ook nog andere personen genoemd, zoals 7. Laureijns Jan Laureijns 8. Peter Wouter Pigghen 9. Herman Herman van den Ham 10. Cornelis Willem Canters x Margaretha Thomas Hessels en broer Wouter Thomas Hessels.

Laureijns Jan Laureijns is een stiefzoon van Geertrude van den Pasch, de echtgenote van Henric Brocken.

 

RHC Tilburg, Oud Rechterlijk Archief Oisterwijk, inv.nr. 145, microfiche 1-C8, f. 13-1, aktenr. 087, 07-12-1423.

Op 07-12-1423 verkocht Laureijns Jan Laureijns aan Michiel Stheven sHaerden 1/12 in een beemd genaamd het Wulfer broek in Heukelom, naast de Aa en naast Jacob Jacobs van Eel, strekkend aan Goedelt ev Engbrecht Elijaes en kinderen en aan Mathijs Henric Thijs, hem verstorven van zijn moijen Gheertrude van den Pasch ev Henric Brocken

 

Gheertrude van den Pasch huwde na de dood van Henrick met Jan Laureijns, die al twee kinderen had: Laurenijns en

Mechteld. Mechteld was gehuwd met Herman Herman van den Ham. Zij hadden twee kinderen: Herman en Janne.

Wouter Pigghen, lijkt een zoon te zijn van Hendrick Pigghen, die in 1350, 1358, 1360 en 1368 schepen van Oisterwijk was.

Wouter is ergens rond 1340 geboren en zal een zoon hebben gehad die Peter heette, maar wat zijn relatie met Henric Brocken

is, is onduidelijk.

Thomas Hessels was schepen van Oisterwijk in 1407, 1411, 1417 en 1419. Hij had Margareta en Wouter als kinderen, maar ook

hier weet ik niet de relatie met Henric Brocken.

 

In een andere akte over de erfenis van Henric lezen we:

(144 fol 95B no 550 dd 20-6-1423) Op 20-06-1423 maakten enerzijds A. kinderen van wijlen Peter Brocken, 1. Willem Brock, 2. Aert Brock, 3. Mechtelt, 4. Engelberen, gehuwd met Aert van den Loe, 5. wijlen Peter Peter Brocken, a. Elisabeth gehuwd met Peter Aben, b. Kathelijn, gehuwd met Willem Berkelman (Aert van der Loet beloofde voor hem), c. Gheertrude, gehuwd met Jan die Groet, d. Heilwig, gehuwd met Claus van den Dael, 6. wijlen Aleijt, gehuwd met Jan van der Eijken; voor zijn kinderen, en anderzijds B. Peter Kijndermans, zvw Jan van der Kijnder en Elisabeth, tevens voor zijn moeder en haar andere kinderen, C. Wouter Jans Vriesen en zijn zwager Jacob Godert Thijs man van Engelberen Jans Vriesen, D. kinderen van wijlen Merten Brocken, 1. Peter, 2. Jan, 3. Geertrude, gehuwd met Jan van der Amervoert, 4. wijlen Henric Merten Brocken, zijn onmondige zoon Henrick Henric Merten Brocken, voor wie Peter beloofde, E. kinderen van wijlen Godevert Brocken, 1. Peter, 2. Lambrecht, 3. Jan, niet aanwezig; Peter beloofde voor hem, 4. Aleijt, gehuwd met Hubrecht Godevaerts van Oesterhout, 5. Elisabeth, 6. Katelijn, 7. Hanne, 8. wijlen Engelberen, gehuwd met Willem van den Gheijn, zijn zoon Claus, (neef van Godevaert van den Geijn die momber was), maakten een erfdeling van erfenissen in Enschot en Heukelom, hen verstorven van wijlen Henrick Peter Brocken. (…)

De originele tekst van het eerste deel:

 Willem Brock ende Aert Brock, gebroederen en Mechtelt, haer suster, kijnderen wilner Peter Brock, Aert geheijten vander Loe X Engelberen, Peter geheijten Aben X Elijsabeth, (tussen de regels staat “Aert vander Loe gelooft voor … Kathelina”), Willem geheijten Berkelmans X Kathelina ende Jan gehijten die Groet X Gheertrude, dochteren Peter Peter Brock voer hen ende voer Claus geheijten vande Dael X Heilwige ende voer die kijndere Jans geheijten vanden Eijcke die hij vercregen heeft bij Aleijt die dochter was van Peter Brock voirs daer sij voer geloeft hebben etc. 

 

Hier vind ik de volgende kinderen van Peter Brocken (is overleden): Willem, Aert, Mechtelt, Engelberen(?), Peter Peter, Aleijt. Dan worden apart genoemd Elisabeth, de man van een dochter van Peter, Merten en Godevert, naast natuurlijk Henric zelf. Engelberen is een dochter van Peter Peter, zijn zoon en is dus een kleinkind. Ook Aleijt is een kleinkind.

 

In het Bosch Protocol 1408 - 1425 door S.J.M.M. Ketelaars te Rosmalen ontdek ik:

(286. 21-04-1423 1193 / 193v-6 t/m 194v-2) Kinderen van wijlen Petrus Brock,
1. Arnoldus Brocken,
2. wijlen Petrus Brock,
a. Engelberna, gehuwd met Arnoldus Wolteri van den Loo,
b. Heijlwigis, gehuwd met Nycholaus van den Dael,
c. Elizabeth, gehuwd met Petrus Aben soen,
3. Elizabeth, gehuwd met Johannes van der Kijnder,
a. Petrus Kijndermans,
4. wijlen Godefridus Brocken,
a. Petrus,
verklaarden (elk voor 1/4) van Johannes van Malsen den Sloetmeker als executor testamenti van
5. Johannes Brock zvw voornoemde Petrus en diens vrouw Katharina,
een aantal schepenbrieven, deels van 's-Hertogenbosch en deels van Oisterwijk, ontvangen te hebben....

De originele tekst:

Aert Brocken quandem Peter Brock, Aerden vander Loo quandum Wouter vander Loo X Engelberne, Nyclaes vande Dael X Heijlwich, Peter Aben X Elisabeth quandum Peter Brock quandum Peter Brock [dus mijn inziens kleinkinderen] en Peter Kijndermans quandum Jan vander Kijnder X Elisabeth quandum Peter, Peter quandum Godevaert Brock quandum Peter Brock. Zij … Johannes van Malsen den Sloetmeker  … quandum Johannes Brock quandum Peter X Katharina

 

Uit bovenstaande akte concludeer ik dat Peter Broc in ieder geval ook nog een Johannes (Jan) heeft gehad, want over zijn nalatenschap gaat dit stuk. Johannes moet dus in 1423 al overleden zijn geweest. Hij was getrouwd met een Katherina. Hier worden als kinderen van Peter Brock genoemd: Arnoldus, Petrus, Elizabeth, Godefridus en Johannes.

Het blijkt, dat verschillende genealogen de drie akten anders lezen. Dat komt mede doordat er een aantal inconsequenties in zitten. Zo wordt in akte 143 fol 107 no 823 dd 17-8-1421 bij 1 de kinderen van Peter Brocken (Willem, Aert, Mechtelt) genoemd, maar bij 5 ook de kinderen van Peter Brocken (Heijlwich, Engelberen, Elisabeth, Geertrude, Kathelijn). Het lijkt hier alsof beide Peters broers zijn. Bij 11 wordt dan Aleijt genoemd als dochter van voornoemde Petrus. Welke?

Bij akte 144 fol 95B no 550 dd 20-6-1423 worden bij A genoemd : Kinderen van wijlen Peter Brocken: 1. Willem 2 Aert 3. Mechteld 4. Engelberen 5. wijlen Peter Peter Brocken (Elisabeth, Kathelijn, Gheertrude, Heijlwig) 6. Aleijt.

Engelberen is niet een dochter  van de Peter met de kinderen Willem, Aert en Mechtelt, maar van de andere Peter, hier Peter Peter genoemd. Ook Aleijt wordt hier toegeschreven aan de Peter met de kinderen Willem, Aert en Mechtelt, maar hoort in de volgende akte bij Peter Peter.

Schepenprotocol Oisterwijk 1421 95Bv-3. Willem Brock, Aert Brock en hun zuster Mechtelt, de kvw Peter Brocken, Aert van den Loe man van Engelberen, tevens voor Wilhelmus Berkelman man van Kathelijn, Peter Aben man van Elisabeth, Jan die Groet man van Geertruden, Claus van den Dael man van Heijlwig, dochters van wijlen Peter Peter Brocken, en Jan van der Eijcken voor zijn onmondige kinderen verwekt bij wijlen Aleijt Peter Peter Brocken, gaven uit aan Wijtman Gherijts de sHanen Hofstad in Heukelom, naast Henric Wolfs en naast de straat, strekkend aan de waterlaat en aan de gemeint, voor een erfpacht van 6 lopen rogge te den Bosch te leveren, erfcijns van 1/3 van 4 oude groot te den Bosch te betalen aan wie men dat verschuldigd is, een erfcijns van 2 delen van 1 oude vlaams aan Jan Bruustens, en thans voor een erfpacht van 15 lopen rogge, met lichtmis te leveren. Dit stuk land op te geven met drievoudige pacht.

Dan is er nog de akte 286. 21-04-1423 1193 / 193v-6 t/m 194v-2, die Arnoldus naast wijlen Petrus Brock (met de kinderen Heilwigis, Engelberna en Elisabeth) zet, maar ook naast Elisabeth en wijlen Godefridus.

Hier is Arnoldus dus een broer van Peter, Elisabeth, Godefridus en Johannes.

In de volgende akte vind ik:

Tilburg, Oud Rechterlijk Archief Oisterwijk, inv.nr.144, microfiche 4-D11, f.95B-1, aktenr. 550, 20-06-1423.

na f.95B los vel recto-1. Van de erfenissen te Heukelom

1. lopen rogge, te weten hiervan ud aan Jan van Cluppelrode en 4 lopen aan de h.geest van Oisterwijk, 2 lopen aan heer Dideric den Rover ridder en 7 lopen rogge aan erfg Jan Joden,

2. een erfcijns van ond aan Laureijns van der Heijde,

3. de cijns die daar met recht uit gaat,

4. de schouw van de Molenstraat,

5. de schouw die de erfgenamen moeten houden in de Veestraat.

Van de erfenissen te Enschot

1. een erfpacht van 6 lopen te den Bosch,

2. een erfpacht van open mout aan Willem van Haren,

3. de cijns die daar met recht op staat,

4. een erfcijns van 1/3 van 4 oude groot te den Bosch,

5. een erfpacht van 3 lopen rogge van de erfenissen die Heijn Brock en zijn broer Willem tezamen hebben te Enschot,

6. 2 deel van 1 vlaams van sHanen erve.

Hier worden Hein (Hendric) en Willem broers genoemd.

Het is duidelijk, dat er uit de drie akten niet een eenduidige conclusie kan worden getrokken. Het gaat dus om een interpretatie.

 

Aan Petrus Broc(ken) zouden we uit de akten dan de volgende kinderen kunnen toeschrijven:

1. Johannes, overleden  voor 1421 , gehuwd met Katharina.

2. Peter Peter, overleden voor 1421

3. Elisabeth, overleden voor 1421, gehuwd met Johannes van der Kijnder.

4. Godefridus, overleden voor 1421

5. Arnoldus (Aert), waarschijnlijk nog in leven in 1423.

6. Merten, overleden voor 1421

7. Henrick, overleden overleden voor 1421

8. Willem in 1423 nog in leven

9. Mechtelt in 1423  nog in leven.

 

Johannes en Henrick, broers van elkaar,  leven in 1410 nog.

44. 24-04-1410 1186 / 380v-10 en 11 Johannes die Haen droeg over aan de broers Johannes Broc en Henricus Broc, zvw Petrus Broc, en aan Willelmus Martini Broc alle goederen van eerste genoemde Johannes onder Oisterwijk en Enschot.
380v-11. Voornoemde Johannes Broc, Henricus en Willelmus beloofden aan voornoemde Johannes die Haen dat zij laatste genoemde Johannes zullen onderhouden en voeden in het huis van voornoemde Henricus (voedsel, drank, klompen en kleding naar zijn staat).

 

Over Johannes:

1402, november 23 (feria quinta post festum Elyzabeth). Nycoholaus Salder en Wilhelmus Broeder. schepenen van "s-Hertogenbosch verklaren dat Ghevardus van der Voet, zoon van wijlen Henricus, heeft opgedragen aan Egidius Coptiten, een pacht van een half mud rogge, gaande uit een huis en erve en een stuk land gelegen in de parochie Helvoert tussen Johannes, zoon van Wijlen Petrus Broc, en de gemeint, strekkende van Johannes Broc, voornoemd tot aan de erve van wijlen Petrus Broc. Nr. 467a/30 januari 1360 Regesten van de H. Geest Tafel.

 

Het volgende stuk geeft duidelijkheid over de vrouw van Peter Brocken. Zij zou dan Enghelberen heten.

RHC Tilburg, Oud Rechterlijk Archief Oisterwijk, inv.nr.143, microfiche 3-C12, folium 66v-6 aktenr. 582, 19-11-1420.
Op 19-11-1420 deed Wouter Jans Vriesen zoen afstand van zijn deel in alle erfenissen die hem verstorven zijn van zijn oudemoeder Enghelberen weduwe van Peter Brocken.

 

RHC Tilburg, Oud Rechterlijk Archief Oisterwijk, inv.nr.147, microfiche 3-A8, f.55-1, aktenr. 309, ..-01-1431.
In januari 1431 schonk Ghevaert Henrics van der Voert aan zijn zwager Jan Hessels en zijn vrouw Janne, dv voornoemde Ghevart,
1. 11 lopen 11 roeden land met de timmeringen in Helvoirt aan de Gesel, naast Willem Brocken, naast de gemeint van Haaren, aan Willem Brocken en aan kvw Peter Brocken, belast met een erfpacht van 3 mud rogge, een erfcijns van laams van de gemeint van Haaren, een erfcijns van 4 penningen van de gemeint van Helvoirt en 1 roede dijk op de Helvoirtse dijk,
2. een stuk beemd op Leendonk in Helvoirt, naast het Biesbroek, naast kvw Peter Brocken en zijn vrouw Engelberen, aan Willem Brocken en aan Dirck Witlocs, belast met een erfcijns van 1ond ouds aan het godshuis van Tongerloo en 1apoen aan voornoemde godshuis en de hertogencijns.
f.55-2. Voornoemde Ghevaert beloofde aan zijn zwager Jan Hessels 100 gouden kronen, direct na zijn overlijden te beuren uit 1/3 uit van zijn hoeve(?).

 

Wouter Jans Vriese wordt in verband gebracht met Engelberen als "oudemoeder", wat grootmoeder betekent. De vader van Wouter is Jan Vriese en die moet dan getrouwd zijn met een dochter van Petrus en Engelberen. Deze dochter wordt nergens genoemd. Marcel wissenburg heeft het wel over een Engelberta. Zij zou dan naar haar moeder genoemd zijn. Zij hadden naast Wouter ook een Engelberen als kind, want ook zij wordt in erfenissen genoemd. 

 

In 2018 kwam ik tot de hieronder staande conclusies.

PETER BROC, geboren rond 1330 , overleden voor 1380. Hij had de volgende  kinderen:

1. Jan (Johannes), gehuwd met Kathalijn Peterdr. van de Doveloe, wellicht geboren rond 1355. Overleden na 1410 en voor 1421.

2. Hendrick (Henricus), mogelijk gehuwd met  Geertruid van de Pasch

    overleden na 1410 en voor 1421.

3.  Peter Peter, gehuwd met Geertruid (kinderen: Engelberen, Heijlwigis, Elizabeth,  Kathelijn, Gheertude, Aleijt), overleden

      voor 1421.

4. Godevaert Peter, gehuwd met Geertruid, overleden voor 1423.

5. Marten (Merten) Peter, gehuwd met Ermgard Willems van der Spranc, overleden voor 1421.

6. Elisabeth Peter, gehuwd met Johannes van der Kijnder. Overleden voor 1421.

7. Willem Peter.

8. Aert Peter

9. Mechteld Peter

 

In 2022 voeg  ik een nog onbekende dochter toe , die gehuwd was met Jan Vriese en  ook een zoon Gerardus.

Dochter Peter Broc, overleden voor 1420, gehuwd met Jan Vriese.

 Mogelijk heette deze dochter Engelberta, naar haar moeder (Marcel Wissenburg noemt deze naam). Ze kreeg met Jan twee kinderen: 1. Wouter, gehuwd met Kathelijn NN. 2. Engelberna, gehuwd met Jacob Godevaert Thijs

 

RHC Tilburg, Oud Rechterlijk Archief Oisterwijk, inv.nr.143, microfiche 2-E12, folium 51v-4 aktenr. 462, 14-11-1420.) Op 14-11-1420 deed Wouter Jans die Vriese ten behoeve van zijn medeërfgenamen afstand van alle goederen die hem verstorven zijn van zijn moeder, uitgezonderd de goederen die Wouter verstorven zijn van zijn oom Henrick Brocken.

 

RHC Tilburg, Oud Rechterlijk Archief Oisterwijk, inv.nr.143, microfiche 3-C12, folium 66v-6 aktenr. 582, 19-11-1420.) Op 19-11-1420 deed Wouter Jans Vriesen zoen afstand van zijn deel in alle erfenissen die hem verstorven zijn van zijn oudemoeder Enghelberen weduwe van Peter Brocken.

 

Ook is zeer waarschijnlijk dat Peter nog een zoon Gerardus had.

Gerardus Peter Broc,  overleden voor 1420, gehuwd met Yda Johannes Everaert van Hijntham . Kinderloos.

Gezien naam, vader, tijd en plaats moet Gerardus een kind zijn van Peter Broc en Engelberen, ook nog omdat zijn zus Mechteld genoemd wordt in een akte. Gerardus wordt nergens in erfakten van andere Brocken genoemd, zodat hij waarschijnlijk voor 1420 kinderloos is overleden.

 

2092 Norbertijnenabdij van Berne, oud archief regesten 468 1393

Schepenen van Buscoducis, Gerardus van Uden en Jacobus Steenwech, oorkonden, dat Gerardus Broc z.v.w. Petrus Broc bij vonnis van de Bossche schepenen heeft verworven alle goederen van Goeswinus Herinc z.v. Johannes Cale uit handen van Willelmus Bac z.v.w. Mathias; en dat hij heeft overgedragen aan Franco Croke z.v.w. Henricus Croke een cijns van 4 mud rogge, die Goeswinus Herinc had ontvangen uit de goederen van Franco Herinc, zijn grootvader.

N.B. a. Afschrift in G. van den Elsen Ms.-Berlicum, folio 5 (in eerste katern) met de nota: "Uit het archief van Seldensat".
b. Getypte tekst in Map-Afschriften. Nota. De akte heeft geen relatie met Berne.

 

Oorkonden Geefhuis ('s-Hertogenbosch 13-09-1400 Tafel van de Heilige Geest archiefnr. 0392 regestnr. 1278Testament Gerard Brok, eenmalige gift Notaris Paulus Borchardi van Zulichem, priester bisdom Luik, oorkondt (oorspronkelijk en authentiek uittreksel) Gherardus Broc, poorter van ’s-Hertogenbosch, maakt zijn testament hij is naar zijn zeggen getroffen door een besmettelijke ziekte hij handelt met instemming van zijn echtgenote Yda betreft: een legaat aan de Tafel van de H. Geest van 40 gouden nobels door de meester van de Tafel te gebruiken voor de aankoop van een roggepacht; deze erfpacht zal toekomen aan Elisabeth, de zr. van Yda voornd. gedurende haar leven en na haar dood aan de Tafel van de H. Geest De monetaire frasering luidt: 'quadraginta aureorum denarios communiter nobel vocatos' plaats van de handeling: (oorspronkelijk) vóór het woonhuis van de testator op het Hinthamereinde buiten de Pijnappelpoort getuigen van de handeling: Henricus van der Brugghen alias van Helvoirt Ghiselbertus z.v. Johannes Everardi Arnoldus van Hees, smid Gharisius z.v. Willelmus van Herpen deze vier personen zijn poorters Mechteldis Brocx, zr. van de testator.

 

5004 Esch, mannengasthuis regestenlijst 37 1419, maart 22

Theodoricus die Lu en Gerardus Monic, schepenen van 's-Hertogenbosch, verklaren, dat Johannes, zoon van wijlen Johannes Snoeck, opgedragen heeft aan Theodoricus, zoon van wijlen Johannes Roetart, de erfpacht van 1 mud rogge, welke Mechteld, weduwe van Yngramus Panghelaert, en frater Willelmus en Elizabeth, haar kinderen, verkocht hadden aan Gerardus, zoon van Petrus Broc.

Beschrijving zegel: Het zegel van die Lu afgevallen

 

Ook vind ik nog in de Illustre Lieve Vrouwen Broederschap:

Gerijt Broc ende zijn wijf. Intredegeld 1392-1393 (toeg. 1232 inv 116 pag 132r)

 

En verder nog: 

BP 1179 p 359r 06 vr 15-03- 1392                                                             

Enghelberna dvw Ghibo gnd Voet wv Petrus gnd Brocke resp. wv Nijcholaus van den Elsen verkocht aan Rodolphus van Crumvoert een huis en erf in Den Bosch, aan het eind van de Hinthamerstraat, tussen erfgoed van Alardus van den Berghe enerzijds en erfgoed van Johannes gnd Lobben anderzijds, welk huis aan voornoemde wijlen Petrus Brocke in cijns was uitgegeven door Everardus van Heze, en van welk huis voornoemde wijlen Nijcholaus van den Elsen één helft, die aan Gerardus zvw voornoemde Petrus Brocke en aan Johannes Writer van Scijnle en zijn vrouw Metta dvw voornoemde Petrus gekomen was na overlijden van voornoemde Petrus Brocke, gekocht had van voornoemde Gerardus, Johannes Writer en diens vrouw Metta. Theodericus, minderjarige zoon van voornoemde Enghelberna, zal afstand doen; zou voornoemde Theodericus overlijden vóór afstand te hebben gedaan, dan zal voornoemde Enghelberna alle aanspraken van erfg vw voornoemde Nijcholaus afhandelen.

 

BP 1182 p 871r 01 do 22-06-1402  

Goeswinus zvw Willelmus Heijnkens soen verkocht aan Herbertus Hals, tbv Mechtildis gnd Brocs, 6/7 deel in 1 bunder beemd, in Erp, ter plaatse gnd in het Goer, tussen Henricus van Meerlaer enerzijds en wijlen Arnoldus Heijme anderzijds, geheel de bunder belast met 1 oude groot Tournoois. Voornoemd 6/7 deel gaat na overlijden van voornoemde Mechtildis naar haar kinderen. Zouden alle kv voornoemde Mechtildis overlijden zonder wettig nageslacht dan gaat het 6/7 deel na overlijden van voornoemde Mechtildis en al haar kinderen naar erfg vw Gerardus Broc bv voornoemde Mechtildis.

 

BP 1183 f 061r 05 ma 06-11-1402

Andreas Hoppenbrouwer zvw Arnoldus Lemkens droeg over aan Henricus van der Bruggen van Heilvoirt verwer, tbv Henricus, Elizabeth, Oda en Yda, kvw Henricus zvw Johannes Everaets van Hijntham, 1 bunder beemd, in Rosmalen, ter plaatse gnd die Busscher Buenre, tussen Theodericus van den Hoevel enerzijds en Willelmus Hels anderzijds, aan hem verkocht door Henricus zvw Henricus Raet. Voornoemde kinderen mogen de bunder niet verkopen, vervreemden of belasten, zolang ze geen wettig nageslacht hebben. Zou een van de kinderen overlijden zonder wettig nageslacht dan gaat zijn deel naar de andere kinderen. Zouden alle kinderen overlijden zonder wettig nageslacht, dan gaat de bunder naar naaste erfgenamen van wijlen Yda, wv Gerardus Brocs en dvw voornoemde Johannes Everaets van Hijntham.

 

Over Mechteld: 

BP 1178 f 153v 09 za 14-05-1390

Johannes Writer en zijn vrouw Metta dvw Petrus gnd Brocke verkochten aan Adam zvw Adam van den Kerchoeve een stukje roggeland, in Rosmalen, …..

 

BP 1179 p 359r 06 vr 15-03- 1392                                                             

Enghelberna dvw Ghibo gnd Voet wv Petrus gnd Brocke resp. wv Nijcholaus van den Elsen verkocht aan Rodolphus van Crumvoert een huis en erf in Den Bosch, aan het eind van de Hinthamerstraat, tussen erfgoed van Alardus van den Berghe enerzijds en erfgoed van Johannes gnd Lobben anderzijds, welk huis aan voornoemde wijlen Petrus Brocke in cijns was uitgegeven door Everardus van Heze, en van welk huis voornoemde wijlen Nijcholaus van den Elsen één helft, die aan Gerardus zvw voornoemde Petrus Brocke en aan Johannes Writer van Scijnle en zijn vrouw Metta dvw voornoemde Petrus gekomen was na overlijden van voornoemde Petrus Brocke, gekocht had van voornoemde Gerardus, Johannes Writer en diens vrouw Metta. Theodericus, minderjarige zoon van voornoemde Enghelberna, zal afstand doen; zou voornoemde Theodericus overlijden vóór afstand te hebben gedaan, dan zal voornoemde Enghelberna alle aanspraken van erfg vw voornoemde Nijcholaus afhandelen.

 

BP 1182 p 871r 01 do 22-06-1402  

Goeswinus zvw Willelmus Heijnkens soen verkocht aan Herbertus Hals, tbv Mechtildis gnd Brocs, 6/7 deel in 1 bunder beemd, in Erp, ter plaatse gnd in het Goer, tussen Henricus van Meerlaer enerzijds en wijlen Arnoldus Heijme anderzijds, geheel de bunder belast met 1 oude groot Tournoois. Voornoemd 6/7 deel gaat na overlijden van voornoemde Mechtildis naar haar kinderen. Zouden alle kv voornoemde Mechtildis overlijden zonder wettig nageslacht dan gaat het 6/7 deel na overlijden van voornoemde Mechtildis en al haar kinderen naar erfg vw Gerardus Broc bv voornoemde Mechtildis.

 

BP 1182 p 547r 09 do 11-08-1401.(dg: me l). BP 1182 p 547r10

Henricus van den Elsen, zijn vrouw Mechtildis dvw Petrus gnd Broc, en Petrus en Hilla, kv voornoemde Mechtildis bij haar verwekt door Johannes Writer, verkochten aan Arnoldus van Nuwelant (1) de helft in een hofstad, in Schijndel, ter plaatse gnd des Writers Hoeve, tussen ……

 

 

De conclusie (in 2022) kan dus zijn:

PETER BROC, geboren rond 1330 , overleden voor 1380. Hij had de volgende  kinderen:

1. Jan (Johannes), gehuwd met Kathalijn Peterdr. van de Doveloe, wellicht geboren rond 1355. Overleden voor 1421.

2. Hendrick (Henricus), gehuwd met Geertrude van der Pasch

3. Peter Peter, gehuwd met Yde (kinderen: Engelberen, Heijlwigis, Elizabeth, Kathelijn, Gheertude, Aleijt)

4. Godevaert Peter, gehuwd met Geertruid (Gevardis van de Voert), overleden voor 1423.

5. Marten (Merten) Peter, gehuwd met Ermgard Willems van der Spranc, overleden voor 1410

6. Gerardus, gehuwd met Yda Joannes Everaets van Hijntham. Overleden voor 1402

7. Dochter Peter, waarschijnlijk Engelberta, gehuwd met Jan Vriese.

8. Elisabeth, gehuwd met Johannes (Jan) van der Kijnderen. Overleden na 1423

9. Willem Peter, gehuwd met Aleijdis. Overleden na 1433 

10. Aert  gehuwd met Hadewijch, overleden voor 1449

11. Mechteld, gehuwd met Johannes Writer en later met Henrick van Elsen. Overleden na 1423.

 

Via genealoge Marianne van de Sande (april 2024) kreeg ik nog een twaalfde kind:

 

12. Theodericus Peter, (vermeld 1392 minderjarig).

 

BP 1179 p 359r 06 vr 15-03- 1392                                                             

Enghelberna dvw Ghibo gnd Voet wv Petrus gnd Brocke resp. wv Nijcholaus van den Elsen verkocht aan Rodolphus van Crumvoert een huis en erf in Den Bosch, aan het eind van de Hinthamerstraat, tussen erfgoed van Alardus van den Berghe enerzijds en erfgoed van Johannes gnd Lobben anderzijds, welk huis aan voornoemde wijlen Petrus Brocke in cijns was uitgegeven door Everardus van Heze, en van welk huis voornoemde wijlen Nijcholaus van den Elsen één helft, die aan Gerardus zvw voornoemde Petrus Brocke en aan Johannes Writer van Scijnle en zijn vrouw Metta dvw voornoemde Petrus gekomen was na overlijden van voornoemde Petrus Brocke, gekocht had van voornoemde Gerardus, Johannes Writer en diens vrouw Metta. Theodericus, minderjarige zoon van voornoemde Enghelberna, zal afstand doen; zou voornoemde Theodericus overlijden vóór afstand te hebben gedaan, dan zal voornoemde Enghelberna alle aanspraken van erfg vw voornoemde Nijcholaus afhandelen.

 

De volgende akte stelt me voor een dilemma, omdat hier in 1369 Willem al gehuwd is met Aleijdis. Dat brengt zijn geboorte terug naar ca. 1348.

 

BP 1175 f 183v 06  do 05-04-1369.

Willelmus Broc ev Aleijdis, Nijcholaus van Woensel ev Margareta, en Lambertus van der Hoeve ev Heijlwigis, dvw? Rijquinus dekker, droegenover aan Henricus van Meerlaer 6 pond groten geld die voornoemde Rijquinus beloofd had aan Henricus van den Laer tbv voornoemde Heilwigis, Margareta en Aleijdis; met (gerechtelijke) toewijzing.

 

De volgorde van de geboorte van de kinderen van Peter Broc is moeilijk te bepalen. Jan zal door vernoeming naar opa wellicht de oudste zijn. En door Willems geboorte rond 1348 moet Peter dus zo rond 1323 geboren zijn. De andere kinderen zijn dan tussen 1348 en 1370 geboren, waarbij Theodericus als jongste (was in 1392 nog minderjarig) na 1369 geboren moet zijn.

 

Is Petrus Broc de stamvader, omdat ik niet verder kan komen? Of is hij de derde zoon van Wouter Broc, zoals Ben Brinkman zegt. Bas den Brok gaat op zijn website niet verder dan Peter Broc. Het probleem zit hem ook in de tijden. Willem Peter Brocken leefde nog in 1431.  Stel dat hij tachtig jaar is geworden dan zou zijn geboorte rond 1350 hebben plaatsgevonden. Zijn vader Petrus , die dan voor 1290 geboren moet zijn, zou dan zestig of zeventig  geweest zijn. Theoretisch is dat mogelijk, maar in werkelijkheid zeer onwaarschijnlijk. In 2018 sprak ik Bas en hij stelde dat hij zeer sterk vermoedde dat de vader van Peter, niet Wouter Broc, maar een Jan Broc (Johannes) of Jan Leonius uit Den Bosch was. Deze suggestie gaf me de push om in deze richting verder te zoeken.

 

 

JAN BROC

 

 

Uit gegevens van de Lievevrouwe broederschap 1413-1414 (1228 doodschuld betaald na de dood toeg.1232 inv 117 pag 083) blijkt dat er een Jan Broc was, die nog drie kinderen had: Peter, Henric en Heilwich.

 

Zo kom ik bij een JAN BROC , getrouwd met Hilla. In verslagen van de tafels van de H. Geest vind ik:

o "(721a. 1372, 18 november ) . Opdracht officiaal testament Johannes Broc . De officiaal van het bisdom Luik draagt op verzoek van Theodericus z.v.w. Ywanus van den Grave meester van de Tafel van de H. Geest aan Petrus Polslauwer notaris op om de getuigen aanwezig bij het testament van w. Johannes Broc echtgenoot v.w. Hilla te horen over de inhoud van het legaat aan de Tafel van de H. Geest

Dit testament is niet op schrift gesteld. Onwillige getuigen kunnen zo nodig kerkelijke straffen opgelegd krijgen. Na afloop dient Petrus voornd. hierover rapport (RESCRIPTIO) uit te brengen (zie nr. 721c) NB: geïnsereerd in nr. 722"

o "(721c. 1372, 3 december) . Bericht testament Johannes Broc . Petrus Polslauwer notaris bericht aan de officiaal van het bisdom Luik, dat hij de getuigen inzake het testament van Johannes Broc heeft gehoord en op 18 december a.s. deze verklaringen in aanwezigheid van alle erfgenamen bekend wil laten maken. N.B.: getransfigeerd met de oorkonde van de officiaal (nr. 722) en ondertekend door de notaris"

o "(722. 1372, 29 december) . Goedkeuring officiaal testament Johannes Broc. De officiaal van het bisdom Luik maakt bekend, dat hij op verzoek van Theodericus z.v.w. Ywanus van den Grave PROVISOR van de Tafel van de H. Geest de notaris Petrus Polslauwer de opdracht heeft gegeven de getuigen geproduceerd door Theodericus voornd. te horen over het niet op schrift gestelde testament van w. Johannes Broc, echtgenoot van Hilla. Hij geeft verklaringen van de getuigen weer afgelegd op 18 december j.l. [1372] en keurt deze goed, te weten:

1. Gerardus mesmaker van Den Bossche, smid wist niets meer dan dat het enige jaren geleden geschiedde tijdens een periode van grote sterfte ofwel een epidemie, die zeer onlangs heeft plaatsgevonden, op een dag ‘tussen dag en nacht’. Het testament werd gemaakt in het woonhuis van detestator in de Vughterstraat. Hij vermaakte daarbij dit huis en al zijn andere goederen na hun beider dood aan de Tafel van de H. Geest, waarop Hilla vroeg, wat te doen, wanneer zij hem zou overleven. Waarop Johannes zei: ‘Hilla mijn vrouw, ik wil dat jij deze goederen hebt zolang je leeft en na je dood komen ze aan de Tafel van de H. Geest’.

Verder vermaakte hij nog een lijfrente van 20 schellingen aan Johannes gend. (de) Minderbroeder, knecht van Jacobus Coptiten, uit gend. huis.

2. Henricus Eloys, wonend in Den Bosch, bevestigde dit en noemde een groot aantal andere getuigen

3. Agnes gehuwd met Jacobus Noppen van Den Bossche bevestigde dit en voegde er aan toe, dat het gebeurde ongeveer vijf jaar geleden rond het feest van Allerheiligen.

4. Assula gend. Assel gehuwd met Arnoldus Stout,visser bevestigde dit alles. N.B.:

1. Het zegel van het officialaat is afgevallen: aan dit stuk was de RESCRIPTIO (= nr. 721c) gehecht

2. De datering luidt: millesimo tricentesimo septuagesimo secundo mensis decembris die antepenultima. Gezien de volgorde van de gebeurtenissen rond dit testament moet de officiaal hier wel Jaardagstijl gebruikt hebben en niet zoals te verwachten viel de Kerststijl."

"(23. 1372, december, zonder dag ) Goedkeuring officiaal testament Johannes Broc

N.B.: de inhoud van deze oorkonde is nagenoeg gelijk aan nr. 722. De bewoordingen verschillen echter enigszins van elkaar, terwijl de dag in de datumregel niet is ingevuld. Het zegel van het officiaal is verdwenen of nooit aanwezig geweest. Het stuk was getransfigeerd met de suppliek van de meester van de Tafel van de H. Geest. "

 

Dit betekent, dat Jan Broc  wellicht geboren is rond 1296 en overleden is rond 1367. Hij was gehuwd met Hilla. Een zekere Johannes, de Minderbroeder, krijgt iets van de erfenis. Was hij misschien de oudste zoon van Jan, vernoemd naar zijn grootvader?

In een andere akte wordt hij ook genoemd:

"286. 21-04-1423 1193 / 193v-6 t/m 194v-2 ..: 03-01-1337, 's-Hertogenbosch, Johannes der Minderbrueder knaep 4 bunder heide. "

 

In een andere akte wordt Jan  Leonius genoemd en ook zijn dochter Heijlwigis.

BP 1175 f036v 11 do 04-03-1367. Henricus gnd Snavel, Johannes Broc, Arnoldus Broc, broers, kvw Johannes Broc van Ghesel, en Franco van Helvort ev Heijlwigis dvw voornoemde Johannes, verkochten aan Otto gnd van Neijsel het deel, dat aan voornoemde broers en Franco, alsmede Bela, Enghelberna, Aleijdis, Mechtildis en Walterus, kvw voornoemde Johannes Broc, gekomen was na overlijden van Leonius zv voornoemde Johannes Broc en Heijlwigis dvw voornoemde Leonius, in alle goederen van voornoemde wijlen Leonius of zijn dochter Heijlwigis, gelegen onder Sint-Oedenrode

 

En verder nog: 

BP 1175 f 124r 17 di 27-09- 1379 Petrus zvw Johannes Broc droeg over aan zijn broer Henricus alle goederen die aan hem gekomen waren na overlijden van zijn ouders.

 

Concluderend kunnen we de volgende vrij zekere  hypothese opzetten;

 

JAN (LEONIUS) BROC, geboren rond 1296 en overleden in 1367. Hij was gehuwd rond 1320 met Hilla. Ze hadden de volgende kinderen:

1. Johannes (de minderbroeder)

2. Petrus, geboren rond 1323

3. Henric

4. Heilwich

 

De volgende bron gaat over de vrouw van Henrick Brock. Mogelijk is het de zoon  van Jan (Leonius) Broc. Of hij met een Elisabeth was getrouwd is niet duidelijk.

Testament (uittr.) Elizabeth Brocke erfcijns huis Oude Hulst voor: Ghiselbertus van Bakel, dienstdoend priester in de St. Janskerk; deze vaardigt de oorkonde uit vóórdat hij de laatste HH. Sacramenten toedient van: Elizabeth weduwe van Henricus Brocke

legaten: zoals in nr. 1097 plaats: woonhuis van de testatrix N.B.: met het zegel van de oorkonder Nr 1100 | 13 october 1391

 

Over Hendrick:

Oorkonden Geefhuis 's-Hertogenbosch Tafel van de Heilige Geeest 06-10-1391 archiefnr. 0392 regest 1097: Testament Henricus Broc (uittreksel), erfcijns huis Oude Hulst Ghiselbertus van Bakel, priester en dienstdoend in de St. Janskerk maakt bekend dat Godefridus van Helmont priester op zijn verzoek aan Henricus Broc parochiaan de laatste sacramenten heeft toegediend. Hendrik was wel ziek maar nog bij zinnen. Hij maakte zijn testament. legaten: aan de fabriek van de St. Janskerk 5 schellingen eens en verder onder andere een erfcijns van 12 schellingen payment aan de Tafel van de H. Geest uit een huis op de Oude Hulst plaats van de handeling: niet aangeduid getuigen van de handeling: Walterus Gruyter, onderkoster van genoemde kerk en Johannes Broc en meer anderen Het uitspreken van de laatste wil en het opstellen van de oorkonde vinden op dezelfde dag plaats. Het zegel van de oorkonder is verdwenen.

 

Oorkonden Geefhuis 's-Hertogenbosch Tafel van de Heilige Geest archiefnr 0392 regestnr. 1111 09-05-1392: Betalingsbelofte erfcijns huis Oude Hulst, Walterus Jordens soen belooft te betalen aan: Albertus de Wael t.b.v. de Tafel van de H. Geest wegens: erfcijns 22 schellingen payment uit: een huis op de Oude Hulst bijz.: door Henricus Broc en zijn echtgenote ieder voor de helft vermaakt aan de Tafel; Walterus is de huidige bewoner.

 

Jan Broc moet dan dezelfde zijn als Jan Leonius Broc, een kind van Jan Wouterszn Broc.

 

 

JAN WOUTERSZN BROC

 

Enkele akten: 

 

o " Jan II, hertog van Brabant, bekrachtigt de verkoop van de windmolen van Hellevoert die op die herstraet steet met der hofstat ende den husekene dair neven gelegen dair die molenare in te woenen pleech, door de rentmeester van Brabant en de schout van 's-Hertogenbosch (Janne van den Plasche, onsen brueder) aan Jan Broke, welke molen eerst aan Gheenken Visscher behoorde.
Dit was gedaen ende gegeven te Bruessel in sinte Michiels avende, int jaer ons Heeren doe men screef dusentch driehondert ende elleve. 1311" (september 28 - afschrift
Camps nr 855.)

 

Jan Wouterszn. is Jan Broke en hij bezat een molen in 1311. Ook uit andere bronnen ontdek ik wat dingen over Jan.

 

o Archieftitel: Provinciaal Genootschap van Kunsten & Wetenschappen, charters, 1303 - 1845
Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) Akte, verleden voor Wellinus Hillezoon en Arnoldus Poeldonc, schepenen van 's-Hertogenbosch, waarbij Johannes Wouterszn Broc van Gestel verleent ten behoeve van Berthout Stempel, jaarrente van 1 mud rogge, 26 april 1313.

o 1312 februari 11 - afschriften
Schepenen van 's-Hertogenbosch oorkonden dat Jan de Gheselle, zoon van Wouter de Gheselle, goederen te Leendonch, vroeger eigendom van Gerard Piscator (Visser) van Oesterwijc en 7 bunder weide in het broek tegenover de woning van de priester van Heluoert, belast met de hertogcijns, verkocht heeft aan Jan van den Plasche, schout van 's-Hertogenbosch. Met Gerardus dictus van der Aa de Boxtele et Gerardus dictus de Esghe junior.
Datum feria sexta ante dominicam Invocavit, anno Domini MmoCCCmo undecimo.
Camps, nummer 864.

 

Jan de Gheselle is dezelfde als Jan Wouterszn.   Gheselle is een plaatsaanduiding, het gebied Ghezel (Gijzel) in Helvoirt. Hij is een zoon van Wouter de Gheselle.

 

o 220. 1338, 12 maart Vestiging erfpacht Woensel (?) Johannes gend. Broc van Ghesel heeft een erfpacht van 1 m. rogge gevestigd t.b.v. Jacobus van Zulikem.

Zekerheid: zijn hoeve in Ghesel. Lasten: 2 ... (?). In dorso: tot Woensell.

 

o 261. 1343, 22 januari Verkoop erfpacht Helvoirt-Gijzel. Jacobus van Zulikem heeft een erfpacht van 1 m. rogge verkocht aan Jacobus z.v. Yuwanus van Grave (DeGravia), procurator van de Tafel van H. Geest van Den Bosch. Zekerheid :de hoeve van Johannes gend. Broc in Ghesel.

 

o Akte van overdracht, verleden voor schepenen van 's-Hertogenbosch 1343 nr 1111
Door Heilwich, weduwe van Jan Brocken, en haar kinderen Mechteld en Engelberna, en met toestemming van de andere kinderen, Hendrik, Wouter, Jan Leonius en Heilwich (getrouwd met Franco van Helvort) aan Leonius van Erpe voor diens broer Petrus van Erpe van een jaarlijkse pacht van 3 mud rogge uit goed "Gheesel"en uit windmolens in Helvoirt, authentieke kopie van notaris P. Curtius uit 16e eeuw, 1343.

 

Dit geeft dan het volgende beeld:

 

JAN (JOHANNES) WOUTERSZN 

Geboren tegen 1268, overleden voor 1343 (zie bovenstaande akte). Getrouwd met een onbekende vrouw. 

Kinderen: 1. Hendrik Jan, geboren ca. 1292

                     2. Wouter Jan, geboren ca. 1294

                     3. Jan ( Leonius ) Broc , geboren ca. 1296

                     4. Heilwich, geboren ca. 1298

Gehuwd (2) met Heilwich van Erpe . Kinderen:

                      1. Mechteld,, geboren ca. 1308

                      2. Engelberna.geboren ca. 1310

 

De Henricus Broc (de Hellevoert), die gehuwd zou zijn met Katherina Henricus de Westerhoven, is misschien de broer van Jan Leonius en dus de oudste zoon van Jan Wouterszn Broc. Het gaat om een akte uit 1335. Dus zou dit zeer goed kunnen.

1891 Zwartzusters in 's-Hertogenbosch, 1335-1677: 1 1335-03-30. Henricus Broc de Hellevoert, schoonzoon van wijlen Henricus de Westerhoven dekker, echtgenoot van diens dochter Katherina, en Arnoldus Buxken de Esghe, schoonzoon van diens andere dochter Elisabet, hebben verkocht voor schepenen van ‘s- Hertogenbosch aan Wunna de Traiecto Inferiori een huis, erf en hof van wijlen Henricus in de Wever Huls ten behoeve van Wunne en haar gezellen.

 

In de ledenlijst van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap van Den Bosch komen we voor 1348 een Liesbetten Brock tegen als begijn :

"Liesbetten Brock der beghinen van haer doet. Begijn 1348-1349. Soort betaling Inkomsten. toeg. 1232 inv 116 pag 018v."

Van wie is zij een dochter? De enige personen, die daarvoor in aanmerking lijken te komen zijn de zonen van Jan Wouterszn Broc, namelijk Hendrik Broc of Wouter Broc.

 

Verder zou Arnoldus Broc een zoon kunnen zijn van Henricus of Wouter.  Hij was gewantsnijder.  De gewantsnijders - al in 1321 als gilde vermeld - hielden zich met de detailhandel in lakens bezig.

 

Oorkonden Geefhuis 's-Hertogenbosch Tafel van de Heilige Geest 07-03-1338 archiefnr. 0392 regestnr 219: Verkoop erfcijns Markt, Elizabet d.v.w. Johannes van den Weghe, geldwisselaar in ‘s-Hertogenbosch, draagt na verkoop een bestaande erfcijns van £ 5 en 9 schellingen payment over aan Arnoldus gend. Broc, gewantsnijder. Onderpand: het huis en erf van haar vader aan de Markt en een erfgoed daaraan grenzend aan het straatje, dat loopt van de Gevangenpoort tot aan het water, grenzend aan de stadsmuur.

 

Door nieuwe akten (2024)  kwam ik tot de conclusie dat Jan Wouter nog meer kinderen had, maar deze waren bij de genoemde overdracht in 1343 waarschijnlijk nog minderjarig. 

 

BP 1175 f036v 11 do 04-03-1367. Henricus gnd Snavel, Johannes Broc, Arnoldus Broc, broers, kvw Johannes Broc van Ghesel, en Franco van Helvort ev Heijlwigis dvw voornoemde Johannes, verkochten aan Otto gnd van Neijsel het deel, dat aan voornoemde broers en Franco, alsmede Bela, Enghelberna, Aleijdis, Mechtildis en Walterus, kvw voornoemde Johannes Broc, gekomen was na overlijden van Leonius zv voornoemde Johannes Broc en Heijlwigis dvw voornoemde Leonius, in alle goederen van voornoemde wijlen Leonius of zijn dochter Heijlwigis, gelegen onder Sint-Oedenrode

 

De extra kinderen zijn dan: Arnoldus, Johannes, Bela en Aleijdis. 

Genoemde Arnoldus is dan de pachter van de Brokkenhoeve .

 

Uitgifte erfpacht Brokkenhoeve Helvoirt
Johannes van Zidewynden schoonzoon van wijlen Arnoldus van der Poorten
aan: Johannes van den Bredeacker
van: de Brokkenhoeve in Helvoirt
voor: erfpacht 5 m. rogge, 6 kapoenen en 16 pond vlas tot de hekel bereid (HEKEL), de erop rustende herencijnzen en een erfcijns van 20 schelling oud geld aan de THG van Oisterwijk
lasten: zie boven
voorw: indien de erfpachter niet vóór Pasen betaalt -de betaaltermijn is Lichtmis- dan mag de verpachter de hoeve weer in eigendom nemen.
bijz.: de huidige pachter is Arnoldus Brocke; de hoeve is door Johannes verworven van de erfgenamen van Henricus uten Waude.

(Erfpacht 1360 Tafels van de heilige Geest)

 

De vader van Jan Wouterszn is stamvader Wouter Broc.

 

De  andere Arnoldus en Liesbetten schrijf ik toe aan Wouter Jan, omdat Arnoldus een kleinzoon Woltherus heeft. Zie hiervoor en voor meer info over de kinderen:  de Genealogie van Wouter Broc.

 

Samenvattend: 

JAN (JOHANNES) WOUTERSZN 

Geboren tegen 1268, overleden voor 1343 (zie bovenstaande akte). Getrouwd met een onbekende vrouw. 

Kinderen: 1. Hendrik Jan, geboren ca. 1292

                     2. Wouter Jan, geboren ca. 1294

                     3. Jan ( Leonius ) Broc , geboren ca. 1296

                     4. Heilwich, geboren ca. 1298

Gehuwd (2)  waarschijnlijk rond 1315 met Heilwich van Erpe . Kinderen:

                      1. Mechteld, geboren ca. 1318

                      2. Engelberna.geboren ca. 1320

                      3. Arnoldus, geboren ca. 1323 , gehuwd met Berta

                      4. Johannes

                      5. Bela

                      6. Aleijdis

 

Aanvankelijk (2018) ging ik nog uit van de visie van Ben Brinkman. Hij stelde dat Wouter Broc rond 1250 was geboren en gehuwd was met Helewigis. Ze hadden de kinderen: Woltherus, Jan Wouterszn en Peter. Maar in 2022 kreeg ik nieuwe inzichten na bestudering van de bronnen.

Zo kom ik tot een volgende stamvader visie:

 

STAMVADER WOUTER BROC

Ook wel genoemd WOLTHERUS BROC of WOUTER DE GHESEL

 

 Gijzel en de Brokkenhoeve.

De stamvader van alle families Broc, Brock, Brocken, Brok, Brokken en Bro(ck)x is Wouter (Woltherus) Broc (de Ghesel). De toevoeging "de Ghesel" duidt op een plaatsaanduiding. Het betreft het gehucht Gijzel (vroeger Ghesel) bij Helvoirt. De naam zal waarschijnlijk een samenstelling zijn van geest-zandgrond en sele voor zaal of hoeve. Gijzel valt onder Helvoirt en ligt ten zuidwesten van Helvoirt.

Volgens het BHIC ( Archieven: 5011 Dorpsbestuur Helvoirt 1340-1814.) is het dorp Helvoirt ontstaan op de scheiding van een moerassig gebied en hoger gelegen grond. Een "voort" is een doorwaadbare plaats in een rivier, terwijl "hel" wijst op hellende grond, land dat hoger ligt. Bij Vught lag ook een stuk grond dat "die Helle" heette. Uit oude archiefbronnen blijkt dat er inderdaad een "waystad" of "waedstap", een doorwaadbare plaats, is geweest in de buurt van de oude kerk in de weg naar Vught (vroeger de Helvoirtsedijk). In de 14e eeuw lag daar al een brug.

Het hele gebied in het noorden was moeras, broekland en dorre heidevlakte. Om door dit gebied te komen liepen de paden over de hoger gelegen gronden van de ene doorwaadbare plaats naar de andere. Dit gebied werd doorsneden door talrijke riviertjes en beken.

Over de oudste geschiedenis van Helvoirt is weinig bekend. De naam zien we voor het eerst in een akte van 1192, waarbij Giselbert van Tilburg en zijn moeder Aleysa 1/3 van hun goederen te Helvoirt bestemmen voor de bouw van een kapel en zij tienden schenken aan de pastoor van Oisterwijk voor het onderhoud van deze kapel.

Helvoirt zelf lijkt in de twaalfde eeuw tot twee gebieden te behoren. Enerzijds was er de Heerlijkheid Tilburg, anderzijds bezaten de Heren van Gestel het gebied Moergestel, Haaren, Belveren en de Gestel. De heerlijkheid Tilburg is omstreeks 1213 ten gronde gegaan en aan de hertog van Brabant gekomen. Hierdoor kon rond 1300 Helvoirt een eigen parochie worden.

Helvoirt komen we ook tegen onder de namen Hellevorth, Heilvoert, Hellevoirt en Helvoord.

 

In dit gebied vestigden zich mensen. Zo is er ook de hoeve "Brocken". Een oud document (voor zover we weten het oudste) uit 1307 geeft aan dat er in Brabant in de buurt van Oisterwijk erven Brocken zijn. Wie deze erven Brocken zijn wordt helaas niet vermeld.

Schepenen van Oesterwijc oorkonden dat Arnold, investiet van de kerk van Oisterwijk, Hubert van Enschot, als rector van deze kerk, Hendrik van Baex, Arnold Hixpor en Willem de Fine (van den Eynde), de drie laatstgenoemden optredend namens de parochianen, verkocht hebben aan Hendrik, koster van de kerk van Oisterwijk, een stuk allodiaal goed, genaamd Kortakker, gelegen in Berkel, tussen de Koppel en Heukelom, alsmede een aantal cijnzen inTilburg en in Haaren (censum novem solidorum et sec denariorumtalis pagamenti cum quali census domini ducis Brabancie solviturannuatim, censum inquam qui solvitur in Westilborch, videlicet a Sigilberto dicto Stappe III s(olidi) d(enario) minus, item a Nicholao dicto Achterloe III s(olidi), item a Melis Hescel X d(enarii),item ab Elizabet uxore Godefridi dicti Nichole IX d(enarii), item ab heredibus Brocken II s(olidi), item censum in Haren ab heredibus Sticher XVIII d(enarii), item a Nicholao dicto Nauweliis IIII s(olidi) denarium minus, item a Iohanne dicto de Beluere XVIIId(enarii) cum tali pagamento quale suprascriptum est, item Iohannes de Beluere VI s(olidi) pecunie usualis. Datum anno Domini MoCoCoCo septimo, in vigilia sancti Iacobi apostoli. Nos Henricus Bogart en Lambertus dictus de Goetshaluen, scabini in Oesterwiic. Camps nummer 748. Oorkonde 1307 juli 24, Brussel.

 

Ook staat in een document uit 1359 dat er een hoeve Brocken is.

“Zegerus zoon van Robbertus van Raemsdonc heeft verkocht aan Johannes van Zidewynden de helft van de goederen die hij met genoemde Johannes verkregen had van Gheyla. In dorso: de halve hoeve genaamd Brocken.” “Gheyla zuster van wijlen Zegeradis eerste echtgenote van wijlen Henricus Uten Waude heeft verkocht aan Johannes van Zidewynden, schoonzoon van wijlen Arnoldus de Porta en Zegerus zoon van Robbertus van Raemsdonc onder meer: (1) 1/5 deel van alle goederen van Wolterus Brocken; (2) een hofstad genaamd Riddershofstat in Ghesel; (3) 14 roeden land in een hof in de parochie Haaren in Ghesel; (4) 1? bunder beemd genaamd Oerterbroec tegenover de windmolen en wat land in de hoeve van Johannes van der Straten; (5) een erfcijns van 1? oude grote uit dat 1/5 deel van de goederen van Wolterus Brocken; (6) een erfcijns van 20 schellingen uit drie stukken land in Ghesel genaamd Nuwelant, die Hoeve en die Waterlaet; (7) de helft van een driessche in de parochie Haaren.” Oorkonde 1359 december 4 's-Hertogenbosch OAG THG Kappelhof THG, regest 463

 

De plaatsaanduiding "Ghesel" wordt duidelijk , wanneer bij verkoop van erfpacht in 1338 en 1343 de hoeve als zekerheid wordt vermeld.

"1338, 12 maart Vestiging erfpacht Woensel (?) Johannes gend. Broc van Ghesel heeft een erfpacht van 1 m. rogge gevestigd t.b.v. Jacobus van Zulikem. Zekerheid: zijn hoeve in Ghesel. Lasten: 2 ... (?). In dorso: tot Woensell."

"261. 1343, 22 januari Verkoop erfpacht Helvoirt-Gijzel. Jacobus van Zulikem heeft een erfpacht van 1 m. rogge verkocht aan Jacobus z.v. Yuwanus van Grave (DeGravia), procurator van de Tafel van H. Geest van Den Bosch. Zekerheid : de hoeve van Johannes gend. Broc in Ghesel."

 

Ook wordt de Brokkenhoeve genoemd in 1360 als Arnoldus Broke pachter is.

Uitgifte erfpacht Brokkenhoeve Helvoirt
Johannes van Zidewynden schoonzoon van wijlen Arnoldus van der Poorten
aan: Johannes van den Bredeacker
van: de Brokkenhoeve in Helvoirt
voor: erfpacht 5 m. rogge, 6 kapoenen en 16 pond vlas tot de hekel bereid (HEKEL), de erop rustende herencijnzen en een erfcijns van 20 schelling oud geld aan de THG van Oisterwijk
lasten: zie boven
voorw: indien de erfpachter niet vóór Pasen betaalt -de betaaltermijn is Lichtmis- dan mag de verpachter de hoeve weer in eigendom nemen.
bijz.: de huidige pachter is Arnoldus Brocke; de hoeve is door Johannes verworven van de erfgenamen van Henricus uten Waude.

(Erfpacht 1360 Tafels van de heilige Geest)

 

In verband met de Brokkenhoeve is het misschien opmerkelijk, dat in Gesel bij Helvoirt, waar de oude molen heeft gestaan, ten noorden hiervan een klein natuurlijk en agrarisch gebied ligt, dat nog steeds de "Brokkenbroek" heet. Wanneer deze naam is ontstaan is niet duidelijk, maar het zal zeker de plaats zijn waar de hoeve en het land van Johannes Broc heeft gelegen.

Johannes Broc is dezelfde als Jan Wouterszn, de zoon van Wouter (Woltherus) Broc (Wouter de Gheselle), van wie de hoeve oorspronkelijk was. Wolterus, die ergens tussen 1305 en 1312 overleed, zal de hoeve overgedaan hebben aan zoon Jan, want deze was in 1312 eigenaar. Ook in 1338 had Jan (Johannes) de hoeve nog. Hij overleed waarschijnlijk voor 1343. Mogelijk dat de  de hoeve toen is verkocht, want in 1359 werd Johannes Zidewijnden de eigenaar. Geyla, de zus van Zegeradis, de eerste vrouw van Henricus uten Wanden, had het verkocht aan genoemde Johannes. Henricus uten Wanden had ook al allerlei goederen en land gekocht van de zus van Jan, namelijk Aleijdis. Mogelijk dat Arnoldus Broke, de  zoon van  Jan Wouter , al actief was op de hoeve en daardoor  de pachter is geworden. 

 

Wouter (Woltherus) Broc de Gheselle. 

Dat stamvader Wouter Broc een zoon Peter en een zoon Woltherus zou hebben, is nergens te vinden. Wel wordt het door veel genealogen overgenomen, zodat het lijkt alsof dit vaststaat.

De Wolterus Broc of Woltherus de Ghesel, die genoemd wordt, moet dezelfde zijn als Wouter Broc.

 Wouter Broc of Wolterus Broc zijn dezelfde personen. Een taalkundig argument hiervoor is, dat vroeger er een verschil was tussen de ou en au, qua uitspraak. De oorspronkelijke klank in koud, goud en Wouter was "ol". Voor een d of t werd de klank in het Nederlands vervormd tot ou, maar in het Engels en Duits zien we de oorspronkelijke klank nog wel terug: gold, cold, Walter. Het is dus zeer aannemelijk dat Wouter en Wolter eenzelfde persoon kunnen zijn.

 

Zoals verder zal blijken moet Wouter (Wolterus) Broc vijf kinderen gehad hebben, omdat zijn erfenis in vijf delen werd verdeeld. Voor die tijd zal hij zeker een vermogend man geweest zijn.

 

“Zegerus zoon van Robbertus van Raemsdonc heeft verkocht aan Johannes van Zidewynden de helft van de goederen die hij met genoemde Johannes verkregen had van Gheyla. In dorso: de halve hoeve genaamd Brocken.” “Gheyla zuster van wijlen Zegeradis eerste echtgenote van wijlen Henricus Uten Waude heeft verkocht aan Johannes van Zidewynden, schoonzoon van wijlen Arnoldus de Porta en Zegerus zoon van Robbertus van Raemsdonc onder meer: (1) 1/5 deel van alle goederen van Wolterus Brocken; (2) een hofstad genaamd Riddershofstat in Ghesel; (3) 14 roeden land in een hof in de parochie Haaren in Ghesel; (4) 1? bunder beemd genaamd Oerterbroec tegenover de windmolen en wat land in de hoeve van Johannes van der Straten; (5) een erfcijns van 1? oude grote uit dat 1/5 deel van de goederen van Wolterus Brocken; (6) een erfcijns van 20 schellingen uit drie stukken land in Ghesel genaamd Nuwelant, die Hoeve en die Waterlaet; (7) de helft van een driessche in de parochie Haaren.” Oorkonde 1359 december 4 's-Hertogenbosch OAG THG Kappelhof THG, regest 463

 

Als kind komt in ieder geval Jan Wouterszn in aanmerking. Hij wordt ook als zodanig genoemd.

1312 februari 11 - afschriften Schepenen van 's-Hertogenbosch oorkonden dat Jan de Gheselle, zoon van Wouter de Gheselle, goederen te Leendonch, vroeger eigendom van Gerard Piscator (Visser) van Oesterwijc en 7 bunder weide in het broek tegenover de woning van de priester van Heluoert, belast met de hertogcijns, verkocht heeft aan Jan van den Plasche, schout van 's-Hertogenbosch. Met Gerardus dictus van der Aa de Boxtele et Gerardus dictus de Esghe junior. Datum feria sexta ante dominicam Invocavit, anno Domini MmoCCCmo undecimo. Camps, nummer 864.

 

221. "Archieftitel: Provinciaal Genootschap van Kunsten & Wetenschappen, charters, 1303 - 1845 Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) Akte, verleden voor Wellinus Hillezoon en Arnoldus Poeldonc, schepenen van 's-Hertogenbosch, waarbij Johannes Wouterszn Broc van Gestel verleent ten behoeve van Berthout Stempel, jaarrente van 1 mud rogge, 26 april 1313."

 

Op 28 september 1311 bekrachtigt Jan II, hertog van Brabant, de verkoop van de windmolen van Helvoirt door de rentmeester van Brabant en de schout van 's-Hertogenbosch aan Jan Broke, welke molen eerst aan Gheenken Visscher behoorde. Jan Broke is Jan Wouterszn. Hij wordt de eigenaar van de molen van Helvoirt.

 

Omdat zowel Jan als vader Wouter vaak ook enkel met de toevoeging "de Gheselle" worden genoemd, is het zeer aannemelijk, dat Johannes de Gheselle ook een zoon is. Hij was gehuwd met Bessela. Johannes is in 1312 al overleden.

"1312 oktober 14 - 's-Hertogenbosch, Godshuizen, THG 77 Schepenen van 's-Hertogenbosch oorkonden dat Bessela weduwe van Johannes van Ghesele wegens schulden afstand heeft gedaan van haar tocht aan Gerardus van Esghe sr en Gerardus van der Aa van Boecstylle in de goederen in Udenhout naast de goederen van Johannes Stemple, poorter van Den Bosch, belast met de hertogcijns en een jaarlijkse erfpacht van 8 mud rogge Bossche maat aan Symon de Dyefhout, Bosch burger; en in alle goederen aldaar, die voorheen waren van Helewigis, moeder van Johannes van Ghesele, ook belast met de hertogcijns; deze goederen zijn naar schatting elk 16 bunder groot. Gerardus van Esghe sr en Gerardus van der Aa hebben deze goederen vervolgens verkocht voor 300 pond aan Ghibo Vette, poorter van Den Bosch, op voorwaarde, dat mocht de omvang anders zijn dan is opgegeven, dat zulks dan wordt verrekend; dat de verkopers het zullen laten inzaaien met winterzaad; het huis van wijlen Helewigis laten afbreken en Helewigis gen. Amme(?), die daar woont, zullen doen vertrekken. Datum anno Domini MmoCoCoCo duodecimo, sabbato post festum beati Dionisii martiris. Kappelhof, regest 77; Camps, nummer 884."

 

Dat sommige genealogen Johannes de Gheselle zeggen dat hij Jan Wouterszn is, is onbegrijpelijk, want bovengenoemde akte geeft duidelijk aan dat hij in 1312 al is overleden en Jan Wouterszn leefde in 1338 nog.

 

De hoeve, die van Helwigis was geweest en waar Bessela en de overleden Johannes hadden gewoond, lag aan de de Hooghoutse straat in de buurt van Biezenmortel en Udenhout. De hoeve was ongeveer 9 bunder groot (vermelding: zes mudzaad in de 15e eeuw). Verder bezat de hoeve vier beemden (8 bunder) in Helvoirt, een beemd in Belveren en zes bunder heide bij Giersbergen. (Bron: 25. Bosche tafel van de Heilige Geest. www.wikimiddenbrabant.nl)

 

Uit deze akte blijkt dan ook dat het volgende kind Helewigis is, die gehuwd was met N. van Amme. Zij woonde in het huis dat bij de hoeve stond.

 

De hoeve wordt ook nog genoemd in de Cijnsregisters van Helvoirt:

99. de erfgenamen van Ghibonis Vetten, 24 nieuwe schellingen, de helft van de cijns wordt betaald door de Heilige Geest (dimidietus census solvet Spiritus Sanctus), twee groten uitgezonderd, van de hoeve van Joannes van Ghesel. Later: de kinderen van Arts Bertensoen en Petrus Vet. Betaald 1340 t/m 1351

 

Als Johannes een zoon van Wouter (Woltheris) is en dat lijkt door de naam Ghesel bijna zeker, dan is Wouter gehuwd met Helewigis. Zij is waarschijnlijk rond 1272 al overleden. Op haar hoeve  woonde zoon Johannes .

 

Een andere bron geeft aan, dat Woltheris een dochter Aleijdis heeft.

318. "1349, 22 januari Verkoop goederen Gijzel-Oisterwijk Aleydis d.v.w. Woltherus gend. Brocken heeft een vijfde deel van alle goederen v.w. haar vader behalve het huis en erf in Ghezelein de parochie van Oisterwijc verkocht aan Henricus gend. van den Wande. Lasten: erfcijnzen van 15 oude Franse koningsgroten en een vijfde deel van van 7½ oude Franse koningsgroten aan onbekenden. De monetaire frasering luidt: 'quindecim grossis antiquis turonensibus monete regis Francie ac quinta parte septem et dimidium grossorum turonensium antiquorum dicte monete annuatim' "

 

Oorkonde 1337 augustus 14 's Hertogenbosch OAG THG

Aleydis dochter van wijlen Woltherus Broc van Ghesel heeft afstand gedaan van 4 bunder broekland in de parochie van Hellevoort en van het erfgoed die Hasedonc, dat voorheen bezaaid was, aldaar, aan Engelberna genaamd Rosekens, haar zuster.

Kappelhof THG, regest 216; uit een dorsale aantekening blijkt dat deze oorkonde 25-9-1546 opnieuw bezegeld is met de schepenzegels van 1337

 

Hieruit blijkt ook, dat er nog een kind is: Engelberna.

Mogelijk is Wouter een tweede keer getrouwd en is de moeder van Aleijdis en Engelberna een Wedehout.

 

Cijnsboek van de hertog van de meierij van den Bosch 1340/1351 betreft plaats Helvoirt;

5 Aleydis dv Wotheris Brocken van Haseldonc, 3 nieuw penningen met bijschrift vacat. In de marge is aangetekend dat de cijns niet is betaald.

32 dezefde van het goed van Wolterus Brocken, 18 nieuwe penningen van Wedehout, later zijn weduwe, geen betalingen, bijschrift fol 105v, dezelfde Joannes genaamd Broc 18 nieuw

peninngen van Wedehoit.

plaats Oisterwijk

9 Aleydis Brocken bij Goerle 10 nieuwe penningen laatste betaling 1347.

 

Over Wouter Broc ofwel Woltheris de Geheselle zijn verder nog de volgende bronnen te vermelden:

o Tafel van de H. Geest aangelegd ca.1530 te Oisterwijk: 7. 1320, juli 10 (feria quinta ante festum beate Margarete) Johannes, zoon van wijlen Ankim, en Arnoldus Roever, schepenen van 's-Hertogenbosch, verklaren, dat Heer Arnoldus Stempel, priester, verkocht heeft aan Johannes en Gerardus de Ele, gebroeders, de cijns van 40 schellingen, breder omschreven in de acte van 22 april 1305 (reg.nr.2). Wolterus Brock heeft dit mede bevestigd. Cart.fol.2v.

613. 1367, 12 augustus Betalingsbelofte na uitgifte erfpacht goederen Haren Gijzel Katerina van der Putte (DE PUTEO) en haar kinderen Henricus en Theodericus belooft te betalen aan: Henricus Snavel t.b.v. de kinderen v.w. Bertholdus Stempel wegens: een derde deel van de goederen v.w. Wolterus Broc in GHESEL voor: erfpacht 2 m

 

Het is erg opvallend, dat de familie Broc en Stempel op een of andere manier met elkaar verbonden zijn. Zie voorgaande en volgende akten.

 

"229. 06-03-1433 1203 / 164v-6
Johannes Willelmi van Geffen droeg over aan Willelmus Petri Brock een erfpacht van 1 mud rogge uit een erfpacht van 6 mud, welke pacht van 6 mud Johannes Petri Brock beloofd had aan de broers Johannes, Gerardus, Goeswinus en Willelmus, kinderen van wijlen Willelmus van Geffen, te leveren met kerstmis, te leveren in 's-Hertogenbosch zo lang Johannes Houtappel zvw Bertoldus Stempel leeft(?), en na diens overlijden op nagenoemde erfgoederen, gaande uit alle erfgoederen die waren van wijlen Bertoldus Stempel en Wolterus Brocke, gelegen onder Oisterwijk en Helvoirt ter plaatse Gesel, welke erfgoederen Johannes Broc in pacht verkregen had van voornoemde broers Johannes, Gerardus, Goeswinus en Willelmus.. 164v-7."

 

"221 Charters Provinciaal Genootschap van K & W, 1303 - 1845: 3 Akte, verleden voor Wellinus Hillezoon en Arnoldus Poeldonc, schepenen van 's- Hertogenbosch, waarbij Johannes Wouterszn Broc van Ghesel verleent ten behoeve van Berthout Stempel, jaarrente van 1 mud rogge, 26 april 1313 "

 

Ook interessant is: "90. Ghenen Pennenborch, van het goed van Bertholdus Stempel, eertijds van Joannes Rosekens, 12 nieuwe penningen."

Als deze Rosekens de echtgenoot is van Engelberna, de dochter van Wouter, dan is er andermaal een verband tussen de familie Broc en Stempel.

 

Een nieuwe akte , gevonden in 2024, bracht nieuw inzicht:

BP 1176 f 365v 04 di 24-05-1384: Johannes zvw Bertholdus Stempel droeg over aan Johannes Spirinc zv Theodericus van Welle alle erfgoederen, die waren van wijlen zijn voornoemde vader Bertholdus en van zijn grootvader Wolterus gnd Broc, zowel onder Oisterwijk gelegen als onder Helvoirt, ter plaatse gnd Geselle, uitgezonderd voor voornoemde Johannes (1) een stuk land in Oisterwijk….

Conclusie: Johannes zvw Bertholdus stempel is de kleinzoon van Wolterus Broc. Dit betekent, dat Bertholdus getrouwd moet zijn met een dochter van Wolterus. Hier komt alleen Aleijdis voor in aanmerking. Zo is de familie Broc en Stempel dus met elkaar verbonden.

 

Tenslotte kunnen we het volgende concluderen:

 

Stamvader is WOUTER (WOLTHERUS) BROC (DE GHESELLE)

Geboren ca. 1240 te Ghesel en overleden na 1305, maar voor 1312.

Hij was gehuwd met Helewigis NN. Helewigis is waarschijnlijk overleden rond 1272

In ieder geval hadden ze de kinderen:

1. Johannes de Gheselle, mogelijk geboren ca. 1264 en overleden voor 1312. Hij was gehuwd met Bessela NN. Waarschijnlijk is vlak voor zijn dood Gerardus geboren.

2. Helewigis, mogelijk geboren ca. 1266, gehuwd met N. van Amme.

Na de dood van Helewigis, trouwde hij met Wedehout NN. 

De kinderen uit dit huwelijk:

3. Jan Wouterszn Broc, geboren ca. 1268, overleden voor 1343.

4. Aleidis, geboren ca. 1270, overleden na 1349

5. Engelberna, geboren ca. 1275, gehuwd met Joannes Rosekens.

 

Het is niet helemaal duidelijk of Jan Wouterszn. Helewigis of Wedehout als moeder had. Het lijkt er op door de connectie met de familie Stempel, dat de moeder van Jan Wouterszn Wedehout is. Vooralsnog gaan we daar van uit.

 

HYPOTHESE

 

 

Het is verleidelijk om verder te denken, nadat ik op Geneanet op nog een naam stuitte: een Ariken Brock. Ariken, dochter van Brock, geboren ca. 1227 te Oisterwijk, huwde rond 1250 Wilmer van Laerhoven (geboren ca. 1222 Oisterwijk en overleden ca. 1278 Belvert). Ze kregen vier kinderen: Thoenis, Aleijt, Lijsbeth en Aert.

Bron hiervan is Geneanet: Stamboom Bosman-Van Laarhoven. Arnold Bosman (bosmana63). Hij heeft de gegevens van de achteroom van zijn vrouw, van Ad van Laarhoven, die 40 jaar lang bezig is geweest met de Van Laarhovens en dit vastgelegd heeft in een boek: "Geschiedenis van het geslacht Van Laerhoven." Geschiedenis en stamboomoverzicht over de periode 1380-1650 (deel 10: Finale) (book), A.G. Laerhoven, Helmond 1991.

Waar hij de gegevens vandaan heeft, is niet duidelijk.

 

In verband hiermee vond ik nog deze bron:

104. 12-10-1413 1188 / 271v-2 en 3 Johannes Broc Jans zoon verkocht aan Arnoldus de Laerhoven ten behoeve van hem en van mr Johannes en Willelmus, broers, kvw Arnoldus de Laerhoven, ½ bunder heideland in 40 bunder in Oisterwijk ter plaatse Bantsvoort, naast de gemeint van Oisterwijk en naast de heer van Boxtel. 271v-3. Leonius Petri Leurs, Johannes Broc Wouters zoon en Goeswinus Goeswini Matheus deden ten behoeve van voornoemde Arnoldus, mr Johannes en Willelmus, afstand van voornoemde ½ bunder

Arnoldus van Laerhoven, een kleinzoon van Wilmer van Laerhoven leefde van ongeveer 1308 tot 1367. Volgens deze akte heeft hij van Johannes Broc, de zoon van Jan Broc (Is deze Johannes Jan Leonius?) een stuk land gekocht. Johannes Broc Wouterszoon heeft afstand gedaan van de grond. Dit zou dan de vader van Jan Leonius kunnen zijn. De tijd van de akte klopt niet, maar kan natuurlijk later opgeschreven zijn. Het bewijst wel dat er contact was tussen de van Laerhovens en de familie Broc.

 

Gaan we er van uit, dat Arijken, werkelijk heeft bestaan, dan zou ik puur speculatief de volgende hypothese kunnen opzetten:

 

Wouter (Woltherus) Broc, zou als vader een Jan (Johannes) Broc kunnen hebben. Zijn zonen Jan en Johannes kunnen naar hem vernoemd zijn. Deze Jan zou dan rond 1215 geboren kunnen zijn en wellicht een zus Arijken kunnen hebben. Naam, tijd en plaats kloppen. De vader van beide zou dan een N. Broc(k) kunnen zijn, die rond 1190 is geboren. Hij zou dan mogelijk de persoon kunnen zijn, die uit Frankrijk of Engeland is gekomen en zich hier in midden Brabant bij Oisterwijk heeft gevestigd.

 

Verder vond ik nog het volgende, dat ik ook in "Oorsprong van de naam broc(k) en de familie Broc(k)" heb vermeld:

Hugo de Broc was in 1067 getuige van een oorkonde door Geroud, een ridder, aan de abdij van St. Armand in Rouen. Ook was hij getuige in 1070 bij een akte van Willem de Veroveraar. Zijn broer Walter wordt in de "Regesta Regum Anglo-Normannorum" (een tussen 1066 en 1087 in het Latijn geschreven verzameling akten van de Engelse koning Willem de Veroveraar) vermeld als vazal van de graaf van Bayeux. Hugo, Walter en Roger de Broc bezaten land van Odo, bisschop van Bayeux en halfbroer van Willem de Veroveraar. Ze gaven de kerk van Neon met de tiende aan de abdij van St. Vigor in Cericy met de goedkeuring van Odo. Later voegden ze nog meer tienden toe. Dit charter werd bevestigd door koning Willem I en goedgekeurd door Ranulf Viscount of Bayeux.

Walter de Broc gaf land in de vallei van Brotone aan de abdij van Bec in ca.1070 toen de nieuwe kerk nieuw werd gebouwd . In 1079 gaven Hugo en Walter de Broc, broers, de kerk van Criquebeouf-la-Campagne aan de abdij van St. Mary en St. Peter in Gemmetico (Jumiêges) en Hugo gaf hen verder de kerk van Topstella. Getuigen waren Walter, zoon van Walter en Radulf de Broc.  Walter en zijn broer Hugo worden in een oorkonde genoemd door Ralf die land schonk aan de abdij van Juimêges in 1092. Het is duidelijk dat ergens in de buurt hun hoofdverblijfplaats was. Walter de Broc was in 1092 met anderen getuige bij een oorkonde door Ralf FitzAnsred en zijn vrouw Giberga aan St. Mary Gemmetici. Rond 1107 schonk Walter de Broc grond aan de nieuwe abdij van Montbourg in Normandië, die Richard de Rivers had opgericht .

(Bron; august le Prévost: histoire de l'Eure. Vi pp284-6)

Zouden de genoemde Walters voorouders kunnen zijn?  Misschien wat ver gezocht.

 

Samenvattend komen we tot het hypothetische schema:

 

Jan Broc

Geboren ca. 1210 Oisterwijk.

Kinderen: 1. Wouter Broc, geboren ca. 1240 Ghesel.

 

Walter (?) Broc(k)

Geboren ca. 1180.

Kinderen: 1. Jan Broc, geboren ca. 1210 Oisterwijk.

                     2. Arijken Brock, geboren ca. 1220 Oisterwijk, gehuwd ca. 1550 met Wilmer van Laerhoven.

 

Hier eindigt voorlopig mijn verslag over mijn zoektocht.

Toch kan ik het niet laten om met de gevonden  gegevens, deze hypothese en ander onderzoek over de oorsprong ( zie "Oorsprong van de naam Broc(k) en de familie Broc(k)") een verhaal te schrijven over de herkomst van mijn familie. Het eerste deel tot de gegevens van Wolterus Broc is speculatief, een mogelijkheid en hypothese, maar het tweede deel is vrij zeker.

WAAR VANDAAN?

 

Het verhaal van de familie den Brok vindt zijn oorsprong zeer waarschijnlijk in Normandië in Frankrijk. Daar ligt ergens tussen Le Mans en Tours in het gebied Main-et-Loire het gehucht Broc. In dit plaatsje leefden in de elfde en twaalfde eeuw een vooraanstaande familie Broc. Ze hadden er zelfs een kasteel “La cour de Broc”. Een bekende Broc uit die tijd was Walter Broc, die in 1066 zelfs nog als vazal van Willem de Veroveraar mee had gevochten in Engeland.

Het verhaal van de herkomst van onze familie zou misschien zo gegaan kunnen zijn:

De genoemde Walter Broc zou een overgrootvader geweest kunnen zijn van een Walter Broc, die zo rond 1200 samen met anderen het plan hadden opgevat om het geluk elders te gaan zoeken. De groep handelaren, boeren en gelukzoekers kwam terecht in het Brabantse land, waar Walter met zijn kinderen Jan en Arijken zich vestigde in de buurt van Oisterwijk. Daar bouwde zoon Jan, volwassen geworden een boerderij, die zijn zoon Wolterus (Wouter) Broc na zijn dood uitbreidde tot een grote hoeve, die in de volksmond al snel de Brokkenhoeve werd genoemd. De hoeve lag in het gehucht Ghesel bij Helvoirt. Het was een gebied met bos, moeras, heide en broekland. In de buurt van de hoeve stond een windmolen.

Wolterus trouwde met Heilwigis, die woonde op de hoeve van haar overleden ouders. Deze hoeve lag in de buurt van de Biezenmortel en Udenhout. Wolterus kreeg met haar twee kinderen: Johannes en Heilwigis. Zijn vrouw overleed al snel na de geboorte van Heilwigis. De beide kinderen, eenmaal volwassen, gingen op de boerderij van moeder wonen. Heilwigis in een huisje bij de hoeve, waar Johannes en zijn vrouw Bessela leefden. Johannes werd ziek en stierf, zijn vrouw achter latend met een net geboren kind: Gerardus. Ze kon het alleen niet bolwerken en had veel schulden.

Wolterus hertrouwde met Wedehout. Er werden nog drie kinderen geboren: Jan (Johannes) Wouter, Aleijdis en Engelberna. Aleijdis trouwde met de zoon van een goede vriend van Wolterus, Bertoldus Stempel. Jan Wouter kreeg met een onbekende vrouw vier kinderen: Heinricus, Wouter Jan, Jan Leonius en Heilwigis. Na de dood van zijn vader moest de erfenis verdeeld worden. Jan mocht de hoeve houden. Hij boerde goed, kocht in 1311 zelfs de Helvoirtse windmolen met bijbehorend huis op. Na de dood van zijn vrouw, hertrouwde hij met Heilwich van Erpe. De volgende kinderen werden nog geboren: Mechteld, Engelberna, Arnoldus, Johannes, Bela en Aleijdis.

Jan Wouter overleed in 1343. Ook deze erfenis moest verdeeld worden. De hoeve werd verkocht, maar zoon Arnoldus, di er boerde,  werd wel de pachter .

Voorouder Jan Leonius ging totaal wat anders doen. Hij werd kleermaker.

 

Tot slot nog wat algemene bijzonderheden.

 

BIJZONDERHEDEN BIJ MIJN STAMREEKS

 

Allereerst is het opmerkelijk dat mijn stamreeks zo ver terug gaat in de tijd en wel tot het midden van de dertiende eeuw. Dat heeft te maken met het feit, dat er verschillende akten over te Brocken zijn te vinden. Veel akten werden opgemaakt bij verkoop of erfenissen en dergelijke. Je moest dan natuurlijk wel het nodige bezit hebben.

 

Waar kunnen we de Brocken situeren? Dat is Noord-Brabant. Zelf ben ik in Ravenstein geboren, maar mijn vader Piet en mijn grootvader Willem waren in Herpen ter wereld gekomen. Mijn overgrootvader Lambertus ging hier wonen vanuit Berghem. De voorouders Cornelis, Jan Daniël en Daniël Jan kwamen uit Berghem, De stamvader van de familie “den Brok” was Jan Neel Brock, die in Oss was geboren, maar in Berghem ging wonen. De vader van Jan Neel was Neel Gerardi, die ook in Oss was geboren. Dan komen we bij voorouder Gerrit, die tijdens de Tachtigjarige Oorlog vanuit Haaren in midden Brabant naar Oss in het Maasland trok. Adriaan, Jan, Wouter Wouter, Wouter Peter, Peter Willem en Willem Peter kwamen allemaal uit Haaren en wel uit het buurtschap Belvert. Voorvader Peter Broc is waarschijnlijk in 's-Hertogenbosch geboren, waar zijn vader Jan (Leonius) ook heeft gewoond. Jan en zijn vader Jan Wourtersz waren in Ghesel bij Helvoirt geboren, waar ook stamvader Wouter (Woltherus) Broc de Gheselle vandaan kwam.

De oorsprong van de Brocken moeten we vrij zeker zoeken in Frankrijk in Normandië. Zie voor meer informatie het onderwerp “Oorsprong van de naam Broc(k) en de familie Broc(k).”

 

De Brocken waren vooral landbouwers, boeren. We komen maar een paar andere beroepen of nevenfuncties tegen. Ik was leraar, mijn vader horlogemaker en juwelier en daarvoor zien we eigenlijk alleen maar boeren. Jan Neel Brock was ook nog schepen. Verder terug in Haaren vinden we de kerkmeesters Jan Wouter (1550) en Wouter Peter (1499). Jan (Leonius) Broc was waarschijnlijk meester kleermaker. Zijn vader Jan Woutersz ook nog molenaar of in ieder geval eigenaar van de molen. Dan komen we bij stamvader Wouter, die boer was.

Hij was een welgesteld man en bezat een grote hoeve “de Brokkenhoeve” in Ghesel bij Helvoirt. Alle nazaten in de stamreeks waren ook redelijk welgesteld. Zo had Gerrit Brock in Oss veel grond en bezat hij de “Heiligegeesthoeve vanden Bossche”. Ook Jan Neel Brock in Berghem hoorde daar bij de vijf rijkste mensen. Hij was er ook borgmeester.

Met kleinzoon Jan Daniël gaat het mis. Hij maakte te veel schulden, zijn bezittingen werden executable verklaard en hij was tenslotte gedwongen zijn huis te verkopen. De volgende generaties Brokken hadden het daardoor vanzelf ook minder ruim.

 

Hoe oud werden mijn voorouders? Dat is moeilijk te zeggen. Tot en met Jan Neel Brock kunnen we de leeftijden wel achterhalen. Mijn vader werd het oudste, 81 jaar en mijn grootvader was het jongst overleden, namelijk op 56 jarige leeftijd. Van de voorouders voor Jan Neel valt weinig te zeggen. Wel zijn hier verschillende leeftijden die boven de 60 jaar liggen. Ga ik uit bij enkele personen van een ruwe schatting uit, dan kom ik op een gemiddelde leeftijd van 67 jaar.

De leeftijd van de vrouwen van de Brocken is moeilijker te bepalen, omdat er bij de vrouwen vaak minder gegevens voorhanden zijn. Mijn moeder werd het oudste, 86 jaar. Het jongste was Henrica van de Mosselaar , die op 42-jarige leeftijd overleed. Misschien werd de eerste, onbekende vrouw van Jan Wouterszn maar 35.

Sommige Brocken trouwde twee keer, zoals Jan Daniël, Jan Neel Brock, Wouter Wouter, Jan Woutersz en Wouter (Woltherus).

 

Wat kunnen we van de Brockenvrouwen nog meer zeggen? Het is opvallend, dat er van vrouwen vaak minder te vinden is. Zo zijn soms zelfs de namen niet bekend, zoals bij de vrouw van Gerrit, van Adriaan en de eerste vrouw van Jan Wouterszn.

Enkele bijzonderheden: Henrica van de Mosselaar overleed bij de bevalling van Henricus op 23 mei 1884 te Herpen. Petronella Verwaijen had met haar zeven kinderen geen geluk. Haar kinderen stierven allemaal jong, behalve mijn overgrootvader Lambertus en Johannes.

Theodora Wilbert Willems, de eerste vrouw van Jan Daniël den Brok bracht zes kinderen ter wereld. Vijf kinderen stierven al heel jong, alleen Martinus werd nog 28 jaar. Theodora overleed op 29 december 1790, 55 jaar oud. Jan Daniël trouwde opnieuw met Alberdina Francis Hornkens waarmee hij vijf kinderen kreeg.

Over de stamvader van alle Brokken in Berghem en Herpen, mijn voorvader Jan Neel Brock is erg veel te vinden, maar over zijn vrouwen hoegenaamd niets. Jan trouwde de eerste keer met Jenneke Handrick Seelen. Er is niet over haar te vinden. Vermoedelijk komt de familie uit Oss en heeft Jan haar daar ontmoet voordat hij naar Berghem vertrok. Hun huwelijk bracht geen kinderen voort.

Ook over zijn tweede vrouw Maria Cornelissen van Oirschodt is weinig te vinden. Vermoedelijk zal ze ergens rond 1660 geboren zijn. Ze woonde bij Jan Neel Brock in. Uit hun relatie kwamen acht kinderen voort. Waarschijnlijk zijn Maria en Jan pas in 1698 voor de kerk getrouwd en op 12 juli 1703 voor de schepenbank. Bij de doop van dochter Lijn is een Jan Cornelissen getuige. Hij zal waarschijnlijk een broer zijn van Maria. De vader van Maria en Jan zou misschien een Cornelis van Oorschot kunnen zijn. Er overleed een Maria Cornelis van Oirschot op 29-12-1720 in Berghem. Dat kan niet Maria zijn die met Jan Neel Brok getrouwd is, want zij overleed op 9 april 1735. Misschien is het de vrouw van Cornelis en de moeder dus van Maria. Over het leven van Maria en Jan is het een en ander te lezen in het levensverhaal van “Jan Neel Brock, een Berghemse boer uit de zeventiende eeuw.”

Helewigis was de eerste vrouw van stamvader Wouter (Woltherus ) Broc de Ghesel. Zij woonde op een grote boerderij: “De Brockenhoeve”. Het is dan eind dertiende eeuw. Helewigis bezat een hoeve, die lag aan de Hooghoutsestraat in de buurt van Biezenmortel en Udenhout. Waarschijnlijk was die van haar ouders geweest. Haar kinderen Johannes de Gheselle en zijn vrouw gingen er wonen. Ook haar dochter Helwigis ging in een huis bij de hoeve wonen. Helewigis overleed rond 1270, waarna Wouter opnieuw trouwde met Wedehout. Wie Wedehout was weten we niet, maar omdat zij zeer waarschijnlijk de moeder van Jan Wouterszn is, moeten we haar zien als de stammoeder. Zij trouwde met Wouter Broc en kreeg drie kinderen: Jan Wouterszn, Aleijdis en Engelberna. Omdat de familie Stempel zo nauw met de familie Broc verbonden lijkt, is het zeer goed mogelijk, dat Wedehout een zus is van Bertoldus Stempel. Wedehout overleefde haar man, die rond 1310 overleed.

Het grootste gezin in deze stamreeks is die van mijn grootvader Willem den Brok en Lentje. Zij kregen 15 kinderen. Het kleinste gezin is mijn gezin: 2 kinderen. Kijken we naar het gemiddelde aantal kinderen van mijn stamreeks, dan komen we uit op 7,2 kinderen per gezin. Dat is best veel.